Szczepionki gorsze niż choroba?

Tłumaczenie artykuły z międzynaradowego czasopisma teorii, praktyki i badań nad szczepionkami.

Źródło: https://ijvtpr.com/index.php/IJVTPR/article/view/23

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021

Gorsze niż choroba? Przegląd możliwych niezamierzonych konsekwencji stosowania szczepionek mRNA przeciwko COVID-19

Stephanie Seneff1 i Greg Nigh2

1Computer Science and Artificial Intelligence Laboratory, MIT, Cambridge MA, 02139, USA, E-mail: seneff@csail.mit.edu

2Naturopatyczna Onkologia, Immersion Health, Portland, OR 97214, USA

ABSTRACT

W ramach operacji Warp Speed wprowadzono na rynek amerykański dwie szczepionki mRNA, wyprodukowane przez firmy Pfizer i Moderna. Tymczasowe dane sugerowały wysoką skuteczność obu tych szczepionek, co pomogło usankcjonować wydanie przez FDA pozwolenia na stosowanie w nagłych wypadkach (Emergency Use Authorization, EUA). Jednak wyjątkowo szybkie przejście tych szczepionek przez badania kontrolne i masowe stosowanie budzi wiele obaw dotyczących bezpieczeństwa. W niniejszym przeglądzie najpierw szczegółowo opisujemy technologię leżącą u podstaw tych szczepionek. Następnie dokonujemy przeglądu zarówno składników, jak i zamierzonej odpowiedzi biologicznej na te szczepionki, w tym produkcji samego białka kolca, oraz ich potencjalnego związku z szerokim zakresem zarówno ostrych, jak i długotrwałych indukowanych patologii, takich jak zaburzenia krwi, choroby neurodegeneracyjne i choroby autoimmunologiczne. Wśród tych potencjalnych indukowanych patologii, omawiamy znaczenie sekwencji aminokwasów związanych z białkami prionowymi w obrębie białka spike. Przedstawiamy również krótki przegląd badań wspierających możliwość "sheddingu" białka kolczastego, przenoszenia go z osoby zaszczepionej na nieszczepioną, co skutkuje objawami indukowanymi u tej ostatniej. Na zakończenie zajmiemy się często poruszanym punktem debaty, a mianowicie, czy szczepionki te mogą modyfikować DNA osób otrzymujących szczepionkę. Chociaż nie ma badań ostatecznie potwierdzających, że tak się dzieje, przedstawiamy prawdopodobny scenariusz, poparty wcześniej ustalonymi drogami transformacji i transportu materiału genetycznego, według którego wstrzyknięty mRNA mógłby ostatecznie zostać włączony do DNA komórek zarodkowych w celu transmisji transgeneracyjnej. Na zakończenie przedstawiamy nasze zalecenia dotyczące nadzoru, który pomoże wyjaśnić długoterminowe skutki stosowania tych eksperymentalnych leków i pozwoli nam lepiej ocenić rzeczywisty stosunek ryzyka do korzyści tych nowych technologii.

Słowa kluczowe: wzmocnienie zależne od przeciwciał, choroby autoimmunologiczne, edycja genów, nanocząstki lipidowe, messenger RNA, choroby prionowe, odwrotna transkrypcja, szczepionki SARS-CoV-2

Wprowadzenie

Bezprecedensowy. To słowo zdefiniowało tak wiele na temat roku 2020 i pandemii związanej z SARS-CoV-2. Oprócz bezprecedensowej choroby i jej globalnej reakcji, COVID-19 zapoczątkował również bezprecedensowy proces badań nad szczepionkami, ich produkcji, testowania i publicznej dystrybucji (Shaw,

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 403

2021). Poczucie pilności w walce z wirusem doprowadziło do stworzenia w marcu 2020 roku Operacji Warp Speed (OWS), programu ówczesnego prezydenta Donalda Trumpa, którego celem było jak najszybsze wprowadzenie na rynek szczepionki przeciwko COVID-19 (Jacobs i Armstrong, 2020).

OWS ustanowił kilka innych bezprecedensowych aspektów COVID-19. Po pierwsze, doprowadził on do bezpośredniej współpracy Departamentu Obrony USA z amerykańskimi departamentami zdrowia w zakresie dystrybucji szczepionki (Bonsell, 2021). Po drugie, Narodowe Instytuty Zdrowia (NIH) współpracowały z firmą biotechnologiczną Moderna przy wprowadzaniu na rynek bezprecedensowego typu szczepionki przeciwko chorobom zakaźnym, wykorzystującej technologię opartą na mesenger RNA (mRNA) (Narodowe Instytuty Zdrowia, 2020).

Zbieg tych bezprecedensowych wydarzeń szybko uświadomił opinii publicznej obietnicę i potencjał szczepionek mRNA jako nowej broni przeciwko chorobom zakaźnym w przyszłości. Jednocześnie wydarzenia bez precedensu są z definicji pozbawione historii i kontekstu, na podstawie których można w pełni ocenić ryzyko, oczekiwane korzyści, bezpieczeństwo i długoterminową zdolność do pozytywnego wkładu w zdrowie publiczne.

W niniejszym artykule dokonamy krótkiego przeglądu jednego szczególnego aspektu tych bezprecedensowych wydarzeń, a mianowicie opracowania i wdrożenia szczepionek mRNA przeciwko docelowej klasie chorób zakaźnych pod nazwą "SARS-CoV-2". Uważamy, że wiele z poruszonych tu kwestii będzie można zastosować do każdej przyszłej szczepionki mRNA, która może być wyprodukowana przeciwko innym czynnikom zakaźnym lub w zastosowaniach związanych z rakiem i chorobami genetycznymi, podczas gdy inne wydają się szczególnie istotne dla szczepionek mRNA obecnie wdrażanych przeciwko podklasie wirusów koronowych. Podczas gdy obietnice związane z tą technologią były szeroko rozgłaszane, obiektywnie ocenione ryzyko i obawy dotyczące bezpieczeństwa otrzymały o wiele mniej szczegółowej uwagi. Naszym zamiarem jest dokonanie przeglądu kilku wysoce niepokojących aspektów molekularnych technologii mRNA związanych z chorobami zakaźnymi oraz skorelowanie ich z udokumentowanymi i potencjalnymi skutkami patologicznymi.

Rozwój szczepionek

Rozwój szczepionek mRNA przeciwko chorobom zakaźnym jest bezprecedensowy pod wieloma względami. W publikacji z 2018 roku, sponsorowanej przez Fundację Billa i Melindy Gatesów, szczepionki podzielono na trzy kategorie: Simple, Complex i Unprecedented (Young et al., 2018). Szczepionki proste i złożone reprezentowały standardowe i zmodyfikowane zastosowania istniejących technologii szczepionkowych. Bezprecedensowe reprezentują kategorię

Unprecedented

Wiele aspektów Covid-19 i późniejszego rozwoju szczepionki jest bezprecedensowych dla szczepionki wdrażanej do użytku w populacji ogólnej. Niektóre z nich obejmują następujące elementy. 1. Pierwsze zastosowanie PEG (glikolu polietylenowego) we wstrzyknięciu (patrz tekst) 2. Pierwsze zastosowanie technologii szczepionki mRNA przeciwko czynnikowi zakaźnemu 3. Po raz pierwszy firma Moderna wprowadziła na rynek jakikolwiek produkt 4. Pierwsza, w której urzędnicy publicznej służby zdrowia poinformowali osoby otrzymujące szczepionkę, że mogą spodziewać się reakcji niepożądanej 5. Pierwsza szczepionka, która została wprowadzona publicznie, nie mając nic więcej niż wstępne dane dotyczące skuteczności (patrz tekst) 6. Pierwsza szczepionka, która nie zawiera wyraźnych informacji o zmniejszeniu liczby zakażeń, zakaźności lub zgonów 7. Pierwsza szczepionka przeciwko koronawirusom, jaką kiedykolwiek próbowano zastosować u ludzi 8. Pierwsza iniekcja genetycznie zmodyfikowanych polinukleotydów w populacji ogólnej

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 404

szczepionkę przeciwko chorobie, dla której nigdy wcześniej nie było odpowiedniej szczepionki. Przykładem są szczepionki przeciwko HIV i malarii. Jak wynika z ich analizy, przedstawionej na rycinie 1, opracowanie bezprecedensowych szczepionek ma zająć 12,5 roku. Co jeszcze bardziej złowieszcze, szacuje się, że mają one 5% szans na przejście przez badania II fazy (oceniające skuteczność) i, z tych 5%, 40% szans na przejście przez badania III fazy (oceniające korzyści dla populacji). Innymi słowy, bezprecedensowa szczepionka miała 2% prawdopodobieństwo sukcesu na etapie badania klinicznego III fazy. Jak dosadnie ujęli to autorzy, istnieje "niskie prawdopodobieństwo sukcesu, szczególnie w przypadku bezprecedensowych szczepionek." (Young et al., 2018)

Ryc. 1. Wprowadzanie na rynek innowacyjnych szczepionek jest kosztowne i czasochłonne, z niskim prawdopodobieństwem sukcesu, szczególnie w przypadku bezprecedensowych szczepionek (zaadaptowane z Young i in., 2018).

Mając to na uwadze, dwa lata później mamy bezprecedensową szczepionkę z doniesieniami o 90-95% skuteczności (Baden i wsp. 2020). W rzeczywistości te doniesienia o skuteczności są główną motywacją stojącą za publicznym poparciem dla przyjęcia szczepień (U.S. Department of Health and Human Services, 2020). To przeczy nie tylko przewidywaniom, ale i oczekiwaniom. British Medical Journal (BMJ) może być jedynym znaczącym konwencjonalnym czasopismem medycznym, w którym pojawiły się głosy zwracające uwagę na obawy dotyczące skuteczności szczepionki COVID-19. Istnieją powody, aby sądzić, że szacunki dotyczące skuteczności wymagają ponownej oceny.

Peter Doshi, zastępca redaktora naczelnego BMJ, opublikował dwie ważne analizy (Doshi 2021a, 2021b) surowych danych udostępnionych FDA przez producentów szczepionek, danych, które są podstawą twierdzenia o wysokiej skuteczności. Niestety, zostały one opublikowane na blogu BMJ, a nie w jego recenzowanej treści. Doshi opublikował jednak badanie dotyczące skuteczności szczepionek i wątpliwej przydatności punktów końcowych w recenzowanych publikacjach BMJ (Doshi 2020).

Głównym aspektem krytyki wstępnych danych Doshi jest wykluczenie ponad 3400 "podejrzanych przypadków COVID-19", które nie zostały uwzględnione w tymczasowej analizie danych dotyczących szczepionki firmy Pfizer przekazanych do FDA. Co więcej, niski, ale nie trywialny procent osób w obu szczepionkach Moderna

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 405

W obu badaniach Moderna i Pfizer uznano, że są one SARS-CoV-1-dodatnie na poziomie wyjściowym, mimo że wcześniejsze zakażenie było podstawą do wykluczenia. Z tych i innych powodów tymczasowe oszacowanie skuteczności na poziomie około 95% dla obu szczepionek jest podejrzane.

W nowszej analizie zwrócono szczególną uwagę na kwestię względnego i bezwzględnego zmniejszenia ryzyka. Podczas gdy wysokie szacunki zmniejszenia ryzyka opierają się na ryzyku względnym, bezwzględne zmniejszenie ryzyka jest bardziej odpowiednią miarą dla członka społeczeństwa, aby określić, czy szczepienie zapewnia znaczące zmniejszenie ryzyka osobiście. W tej analizie, wykorzystującej dane dostarczone przez producentów szczepionek do FDA, szczepionka Moderna w czasie analizy okresowej wykazywała bezwzględne zmniejszenie ryzyka o 1,1% (p=0,004), podczas gdy bezwzględne zmniejszenie ryzyka w przypadku szczepionki firmy Pfizer wynosiło 0,7% (p<0,000) (Brown 2021).

Inne osoby podniosły ważne dodatkowe pytania dotyczące rozwoju szczepionki COVID-19, pytania mające bezpośredni związek z omawianymi tu szczepionkami mRNA. Na przykład Haidere, et. al. (2021) identyfikują cztery "krytyczne pytania" związane z rozwojem tych szczepionek, pytania, które są istotne zarówno dla ich bezpieczeństwa, jak i skuteczności:

- Czy szczepionki będą stymulować odpowiedź immunologiczną?

- Czy szczepionki zapewnią trwałą odporność immunologiczną?

- Jak SARS-CoV-2 będzie mutował?

- Czy jesteśmy przygotowani na niepowodzenia szczepionek?

Brak standardowych i rozszerzonych badań przedklinicznych i klinicznych dwóch wdrożonych szczepionek mRNA sprawia, że na każde z tych pytań trzeba będzie odpowiedzieć z czasem. Dopiero obserwacja odpowiednich danych fizjologicznych i epidemiologicznych, uzyskanych w wyniku powszechnego stosowania szczepionek, pozwoli na udzielenie odpowiedzi na te pytania. A to jest możliwe tylko wtedy, gdy istnieje wolny dostęp do bezstronnych raportów o wynikach - coś, co wydaje się mało prawdopodobne, biorąc pod uwagę powszechne cenzurowanie informacji związanych ze szczepionkami z powodu postrzeganej potrzeby ogłoszenia sukcesu za wszelką cenę.

Dwie szczepionki zawierające mRNA, które przeszły przez badania fazy 3 i są obecnie podawane ogółowi społeczeństwa, to szczepionka Moderna i szczepionka firmy Pfizer-BioNTech. Szczepionki te mają ze sobą wiele wspólnego. Obie bazują na mRNA kodującym białko spike wirusa SARS-CoV-2. Obie wykazały względną skuteczność na poziomie 94-95%. Wstępne dane wskazują, że przeciwciała są nadal obecne po trzech miesiącach. W obu przypadkach zaleca się podanie dwóch dawek w odstępie trzech lub czterech tygodni, a ostatnio pojawiły się doniesienia o konieczności corocznych zastrzyków przypominających (Mahose, 2021). Oba są dostarczane poprzez wstrzyknięcie do mięśnia i oba wymagają przechowywania w stanie głębokiego zamrożenia, aby zapobiec rozpadowi RNA. Dzieje się tak dlatego, że w przeciwieństwie do dwuniciowego DNA, które jest bardzo stabilne, jednoniciowe produkty RNA mogą ulec uszkodzeniu lub stać się bezsilne w ciepłych temperaturach i muszą być przechowywane w bardzo niskiej temperaturze, aby zachować swoją potencjalną skuteczność (Pushparajah i in., 2021). Producenci twierdzą, że szczepionka firmy Pfizer wymaga przechowywania w temperaturze -94 stopni Fahrenheita (-70 stopni Celsjusza), co sprawia, że jej transport i utrzymanie w niskiej temperaturze w okresie przejściowym przed ostatecznym podaniem jest bardzo trudne. Szczepionka Moderna może być przechowywana przez 6 miesięcy w temperaturze -4 stopni Fahrenheita (-20 stopni Celsjusza), a po rozmrożeniu może być bezpiecznie przechowywana w lodówce przez 30 dni (Zimmer i in., 2021).

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 406

Dwie inne szczepionki, które są obecnie podawane w trybie awaryjnym, to szczepionka Johnson & Johnson oraz szczepionka AstraZeneca. Obie oparte są na technologii wektorowego DNA, która znacznie różni się od technologii stosowanej w szczepionkach mRNA. Chociaż te szczepionki również zostały wprowadzone na rynek w pośpiechu i bez wystarczającej oceny, nie są one przedmiotem niniejszego opracowania, więc opiszemy tylko pokrótce sposób ich opracowania. Szczepionki te oparte są na wadliwej wersji adenowirusa, dwuniciowego wirusa DNA, który wywołuje przeziębienie. Adenowirus został zmodyfikowany genetycznie na dwa sposoby, tak, że nie może się replikować z powodu krytycznych brakujących genów, a jego genom został wzbogacony o kod DNA dla białka kolców SARS-CoV-2. Produkcja firmy AstraZeneca obejmuje unieśmiertelnioną ludzką linię komórkową zwaną Human Embryonic Kidney (HEK) 293, która jest hodowana w kulturze wraz z wadliwymi wirusami (Dicks i in., 2012). Linia komórkowa HEK została zmodyfikowana genetycznie w latach 70. ubiegłego wieku poprzez dodanie do jej DNA segmentów pochodzących z adenowirusa, które dostarczają brakujących genów potrzebnych do replikacji wadliwego wirusa (Louis i in., 1997). Firma Johnson & Johnson stosuje podobną technikę opartą na linii komórek siatkówki płodu. Ponieważ produkcja tych szczepionek wymaga genetycznie zmodyfikowanych ludzkich nowotworowych linii komórkowych, istnieje możliwość skażenia ludzkiego DNA, jak również wielu innych potencjalnych zanieczyszczeń.

Media wywołały ogromne podniecenie tą rewolucyjną technologią, ale istnieją również obawy, że możemy nie zdawać sobie sprawy ze złożoności potencjalnych reakcji organizmu na obce mRNA i inne składniki tych szczepionek, które wykraczają daleko poza prosty cel oszukania organizmu do wytworzenia przeciwciał przeciwko białku spike.

W dalszej części tego opracowania opiszemy najpierw bardziej szczegółowo technologię stojącą za szczepionkami mRNA. Poświęcimy kilka rozdziałów konkretnym aspektom szczepionek mRNA, które niepokoją nas ze względu na możliwość wystąpienia zarówno przewidywalnych, jak i nieprzewidywalnych negatywnych skutków. Kończymy apelem do rządów i przemysłu farmaceutycznego o rozważenie zachowania większej ostrożności w obecnym przedsięwzięciu zaszczepienia jak największej liczby ludzi przeciwko SARS-CoV-2.

Technologia szczepionek mRNA

We wczesnej fazie rozwoju terapii genowej opartej na nukleotydach, znacznie więcej wysiłku włożono w dostarczanie genów poprzez plazmidy DNA niż poprzez technologię mRNA. Dwie główne przeszkody dla mRNA to jego przemijająca natura wynikająca z podatności na rozkład przez RNAzy, jak również jego znana zdolność do wywoływania silnej odpowiedzi immunologicznej, która zakłóca jego transkrypcję na białko. Wykazano, że plazmidowe DNA utrzymuje się w mięśniach do sześciu miesięcy, podczas gdy mRNA znika prawie na pewno znacznie szybciej. W przypadku szczepionek początkowo sądzono, że immunogenna natura RNA może działać na korzyść, ponieważ mRNA może podwójnie służyć jako adiuwant szczepionki, eliminując argumenty przemawiające za toksycznym dodatkiem, takim jak aluminium. Jednak odpowiedź immunologiczna skutkuje nie tylko odpowiedzią zapalną, ale także szybkim usunięciem RNA i zahamowaniem transkrypcji. Pomysł ten okazał się więc niepraktyczny.

Przez długi okres czasu badano różne pomysły na powstrzymanie mRNA przed rozpadem, zanim będzie ono w stanie wyprodukować białko. Dużym postępem było uświadomienie sobie, że zastąpienie metylo-pseudouridiny wszystkimi nukleotydami urydynowymi ustabilizuje RNA przed degradacją, pozwalając mu przetrwać wystarczająco długo, aby wyprodukować odpowiednią ilość antygenu białkowego.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 407

potrzebnych do immunogenezy (Liu, 2019). Taka forma mRNA dostarczanego w szczepionce nigdy nie jest spotykana w naturze, a zatem ma potencjał nieznanych konsekwencji.

Szczepionki mRNA firm Pfizer-BioNTech i Moderna oparte są na bardzo podobnych technologiach, gdzie w nanocząstce lipidowej zamknięta jest sekwencja RNA kodująca pełnowartościowe białko spike SARS-CoV-2. W procesie produkcji, pierwszym krokiem jest zmontowanie cząsteczki DNA kodującej białko spike. Proces ten został już skomercjalizowany, więc stosunkowo łatwo jest uzyskać cząsteczkę DNA na podstawie specyfikacji sekwencji nukleotydów (Corbett i in., 2020). Po bezkomórkowej transkrypcji in vitro z DNA, wykorzystującej reakcję enzymatyczną katalizowaną przez polimerazę RNA, jednoniciowe RNA jest stabilizowane poprzez specyficzne modyfikacje nukleozydowe i wysoce oczyszczane.

Firma Moderna z Cambridge, MA, jest jednym z twórców wdrożonych szczepionek mRNA przeciwko SARS-CoV-2. Kierownictwo Moderny ma wielką wizję rozszerzenia tej technologii na wiele zastosowań, w których organizm może być kierowany do produkcji białek terapeutycznych nie tylko do produkcji przeciwciał, ale także do leczenia chorób genetycznych i nowotworów, między innymi. Opracowują oni ogólną platformę, w której DNA jest elementem pamięci, RNA jest "oprogramowaniem", a białka, które są kodowane przez RNA, reprezentują różne dziedziny zastosowań. Wizja jest ambitna, a teoretyczne potencjalne zastosowania ogromne (Moderna, 2020). Technologia jest imponująca, ale manipulowanie kodem życia może prowadzić do zupełnie nieprzewidzianych negatywnych skutków, potencjalnie długotrwałych lub nawet trwałych.

SARS-CoV-2 jest członkiem klasy wirusów RNA o dodatniej nici, co oznacza, że kodują one bezpośrednio białka, które są kodowane przez RNA, zamiast wymagać kopii do nici antysensownej przed translacją do białka. Wirus składa się przede wszystkim z jednoniciowej cząsteczki RNA zapakowanej wewnątrz płaszcza białkowego, składającego się z białek strukturalnych wirusa, w szczególności z białka spike, które ułatwia zarówno wiązanie się wirusa z receptorem (w przypadku SARS-CoV-2 jest to receptor ACE2), jak i łączenie się wirusa z błoną komórkową gospodarza. Białko spike wirusa SARS-CoV-2 jest głównym celem dla przeciwciał neutralizujących. Należy ono do glikoprotein fuzyjnych klasy I i jest analogiczne do hemaglutyniny produkowanej przez wirusy grypy oraz glikoprotein fuzyjnych produkowanych przez wirusy syncytialne, a także gp160 produkowanego przez ludzkiego wirusa niedoboru odporności (HIV) (Corbett i in., 2020).

Szczepionki mRNA są zwieńczeniem wieloletnich badań nad możliwością wykorzystania RNA zamkniętego w cząsteczce lipidowej jako posłańca. Istniejący mechanizm biologiczny komórki gospodarza jest wykorzystywany do ułatwienia naturalnej produkcji białka z mRNA. Dziedzina ta rozkwitła częściowo z powodu łatwości, z jaką specyficzne sekwencje oligonukleotydów DNA mogą być syntetyzowane w laboratorium bez bezpośredniego udziału żywych organizmów. Technologia ta stała się powszechna i może być wykonywana na dużą skalę, przy stosunkowo niskich kosztach. Enzymatyczna konwersja DNA do RNA jest również prosta, a wyizolowanie zasadniczo czystego jednoniciowego RNA z zupy reakcyjnej jest wykonalne (Kosuri i Church, 2014).

1. Rozważania na temat selekcji i modyfikacji mRNA

Chociaż proces ten jest w zasadzie prosty, producenci szczepionek z mRNA napotykają na pewne istotne wyzwania techniczne. Pierwszym z nich, jak już omówiliśmy, jest to, że pozakomórkowe mRNA samo w sobie może wywołać odpowiedź immunologiczną, która spowoduje jego szybkie usunięcie, zanim jeszcze zostanie pobrane przez

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Strona | 408

komórek. Dlatego mRNA musi być zamknięte w nanocząsteczce, która ukryje je przed układem odpornościowym. Drugim problemem jest skłonienie komórek do pobierania nanocząstek. Można to częściowo rozwiązać poprzez dodanie do nanocząstki fosfolipidów, aby wykorzystać naturalne szlaki endocytozy cząstek lipidowych. Trzecim problemem jest aktywacja mechanizmów, które biorą udział w przekształcaniu RNA w białko. W przypadku SARS-CoV-2 białkiem, które jest produkowane jest białko spike. Po syntezie białka spike, komórki prezentujące antygen muszą zaprezentować białko spike limfocytom T, które ostatecznie wyprodukują ochronne przeciwciała pamięci (Moderna, 2020). Ten etap nie jest szczególnie prosty, ponieważ nanocząstki są pobierane głównie przez komórki mięśniowe, które będąc nieruchome, niekoniecznie są przygotowane do uruchomienia odpowiedzi immunologicznej. Jak zobaczymy, prawdopodobny scenariusz jest taki, że białko spike jest syntetyzowane przez komórki mięśniowe, a następnie przekazywane makrofagom działającym jako komórki prezentujące antygen, które uruchamiają standardową odpowiedź kaskadową opartą na komórkach B, generującą przeciwciała.

Zawarty w szczepionkach mRNA po syntezie z szablonu DNA ulega kilku etapom modyfikacji. Niektóre z tych etapów polegają na przygotowaniu go tak, aby wyglądał dokładnie tak, jak sekwencja ludzkiego mRNA, odpowiednio zmodyfikowana w celu wspomagania translacji rybosomalnej do białka. Inne modyfikacje mają na celu ochronę przed rozpadem, tak aby można było wyprodukować wystarczającą ilość białka do wywołania odpowiedzi przeciwciał. Niezmodyfikowane mRNA wywołuje odpowiedź immunologiczną, która prowadzi do wysokiego poziomu interferonu-α (IF- α) w surowicy, co jest uważane za niepożądaną reakcję. Badacze odkryli jednak, że zastąpienie wszystkich urydyn w mRNA przez N-metylopseudouridynę zwiększa stabilność cząsteczki, jednocześnie zmniejszając jej immunogenność (Karikó et al. 2008; Corbett et al., 2020). Etap ten jest częścią przygotowania mRNA w szczepionkach, ale dodatkowo do 5' końca cząsteczki dodawana jest "czapeczka" z 7-metyloguanozyny, a do 3' końca - ogon poli-adeninowy (poly-A), składający się ze 100 lub więcej nukleotydów adeninowych. Czapeczka i ogon są niezbędne do utrzymania stabilności mRNA w cytozolu i promowania translacji do białka (Schlake i in., 2012; Gallie, 1991).

W normalnych warunkach białko spike bardzo łatwo zmienia konfigurację z pre-fuzji na post-fuzję. Białko spike, które znajduje się w tych szczepionkach, zostało tak zmodyfikowane, aby sprzyjało stabilnej konfiguracji w stanie przedfuzji, ponieważ ten stan wywołuje silniejszą odpowiedź immunologiczną (Jackson et al., 2020). Dokonano tego poprzez "mutację genetyczną", zastępując krytyczny segment dwusodowy dwoma resztami proliny w pozycjach 986 i 987, na szczycie centralnej helisy podjednostki S2 (Wrapp i in., 2020). Prolina jest aminokwasem wysoce nieelastycznym, więc zaburza przejście do stanu fuzji. Ta modyfikacja zapewnia przeciwciałom znacznie lepszy dostęp do krytycznego miejsca, które wspiera fuzję i późniejszy wychwyt komórkowy. Ale czy może to również oznaczać, że genetycznie zmodyfikowana wersja białka spike produkowana przez ludzką komórkę gospodarza zgodnie z instrukcjami zawartymi w mRNA szczepionki pozostaje w błonie plazmatycznej związana z receptorami ACE2 z powodu upośledzonej zdolności do fuzji? Jakie mogą być tego konsekwencje? Nie wiemy.

Naukowcy z Chin opublikowali w sierpniu 2020 r. w Nature raport, w którym przedstawili dane dotyczące kilku eksperymentalnych szczepionek mRNA, w których mRNA kodowało różne fragmenty i białka wirusa SARS-CoV-2. Przetestowali oni trzy różne formuły szczepionek pod kątem ich zdolności do wywołania odpowiedniej odpowiedzi immunologicznej u myszy. Trzy białka strukturalne, S (spike), M i E, to minimalne wymagania do złożenia "cząstki wirusopodobnej" (VLP). Ich hipoteza była taka, że dostarczenie M i E, jak również białka S (spike) w kodzie mRNA umożliwiłoby składanie VLP, które mogłyby

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 409

Wywołać lepszą odpowiedź immunologiczną, ponieważ bardziej przypominają one naturalnego wirusa niż białko S widoczne na powierzchni komórek, które pobrały tylko mRNA białka S z nanocząstek szczepionki. Mieli oni również nadzieję, że krytyczne fragmenty białka kolców wystarczą do wywołania odporności, a nie całe białko kolców, jeśli wirusopodobne cząstki będą mogły być wytworzone poprzez augmentację M i E (Lu i in., 2020).

Doświadczalnie potwierdzili, że szczepionka zawierająca kompletne geny dla wszystkich trzech białek wywołała silną odpowiedź immunologiczną, która utrzymywała się przez co najmniej osiem tygodni po podaniu drugiej dawki szczepionki. Jej działanie było znacznie lepsze niż szczepionki zawierającej tylko białko kolca. Co rozczarowujące, szczepionka, która zawierała tylko krytyczne składniki białka spike, wzbogacona o dwa pozostałe białka otoczki, nie wywołała praktycznie żadnej odpowiedzi.

Naukowcy z firmy Moderna przeprowadzili podobne badania z podobnymi wynikami. Doszli oni do wniosku, że samo białko spike było wyraźnie gorsze od preparatu zawierającego RNA kodujące wszystkie trzy białka otoczki i wysunęli hipotezę, że było to spowodowane faktem, że wszystkie trzy białka były potrzebne do umożliwienia komórce uwolnienia nienaruszonych cząstek wirusopodobnych, a nie tylko do umieszczenia białka spike w błonie plazmatycznej. W badaniach na zwierzętach samo białko kolca nie wywołało odpowiedzi komórek T, podczas gdy preparat zawierający wszystkie trzy białka ją wywołał (Corbett i in., 2020).

Dwie szczepionki zatwierdzone w trybie pilnym zawierają jedynie kod mRNA dla białka spike (bez E lub M), i musiał istnieć dobry powód tej decyzji, pomimo obserwowanej słabej skuteczności. Możliwe, że bardziej zaawansowana konstrukcja nanocząsteczek lipidowych (patrz niżej) umożliwiła wykorzystanie lipidów jako adiuwanta (podobnego do aluminium, które jest powszechnie dodawane do tradycyjnych szczepionek) przy jednoczesnej ochronie RNA przed degradacją.

Inną ciekawą modyfikacją w kodzie RNA jest to, że twórcy wzbogacili sekwencję w cytozyny i guaniny (Cs i Gs) kosztem adenin i uracyli (As i Us). Uważali, by w ten sposób zastępować tylko trzecią pozycję w kodonie, i to tylko wtedy, gdy nie zmienia to mapy aminokwasowej (Hubert, 2020). Wykazano doświadczalnie, że bogate w GC sekwencje mRNA ulegają ekspresji (translacji na białko) do 100 razy wydajniej niż sekwencje ubogie w GC (Kudla i in., 2006). Wydaje się więc, że jest to kolejna modyfikacja mająca na celu dalsze zapewnienie syntezy obfitych kopii białka szpikulca. Nie znamy niezamierzonych konsekwencji tego manewru. Wewnątrzkomórkowe patogeny, w tym wirusy, mają zwykle niską zawartość GC w porównaniu z genomem komórki gospodarza (Rocha i Danchin, 2020). Tak więc, ta modyfikacja mogła być częściowo motywowana chęcią zwiększenia skuteczności podstępu, że białko jest białkiem ludzkim.

Wszystkie te różne modyfikacje RNA mają na celu sprawienie, aby było ono odporne na rozkład, wyglądało bardziej jak ludzka sekwencja kodująca białko messenger RNA i skutecznie przekładało się na białko antygenowe.

2. Budowa nanocząstek lipidowych

Nanocząstki lipidowe (LNPs), znane również jako liposomy, mogą enkapsulować cząsteczki RNA, chroniąc je przed enzymatyczną degradacją przez rybonukleazy, a tym samym stanowią istotny składnik skutecznej metody dostarczania (Wadhwa i in., 2020; Xu i in., 2020). Te sztuczne konstrukty ściśle przypominają egzosomy. Egzosomy są pozakomórkowymi pęcherzykami wydzielanymi przez komórki i pobieranymi przez ich

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Strona | 410

Sąsiadujące z komórkami, a także często zawierają DNA lub RNA. Nanocząstki te mogą więc wykorzystywać naturalne procesy endocytozy, które normalnie internalizują egzosomy pozakomórkowe do endosomów. Gdy endosom zakwasza się i staje się lizosomem, mRNA jest uwalniane do cytoplazmy, gdzie następuje translacja na białko. Liposomy rzeczywiście okazały się bardziej skuteczne w zwiększaniu prezentacji antygenu i dojrzewania komórek dendrytycznych, w porównaniu z białkami fuzyjnymi, które enkapsulują szczepionki oparte na wirusach (Norling i in., 2019).

Nanocząstki lipidowe (LNPs) w tych szczepionkach składają się z jonizowalnych lipidów kationowych, fosfolipidów, cholesterolu i glikolu polietylenowego (PEG). Razem, ta mieszanina łączy się w stabilną warstwę lipidową wokół cząsteczki mRNA. Fosfolipidy w tych eksperymentalnych szczepionkach składają się z grupy głównej fosfatydylocholiny połączonej z dwoma nasyconymi ogonami alkilowymi za pośrednictwem łącznika glicerolowego. Lipid stosowany w tych szczepionkach, nazwany 1,2-distearoyl-sn-glycero-3-fosfocholiną (DSPC), ma 18 powtarzających się jednostek węglowych. Stosunkowo długi łańcuch ma tendencję do tworzenia raczej fazy żelowej niż płynnej. Cząsteczki o krótszych łańcuchach (takich jak łańcuch 12-węglowy) mają tendencję do pozostawania w fazie płynnej. Stwierdzono, że liposomy z fazą żelową wykorzystujące DSPC mają lepszą wydajność w ochronie RNA przed degradacją, ponieważ dłuższe łańcuchy alkilowe są znacznie bardziej ograniczone w swoich ruchach w obrębie domeny lipidowej. Wydają się one również być bardziej skuteczne jako adiuwant, zwiększając uwalnianie cytokin czynnika martwicy nowotworów α (TNF- α), interleukiny (IL)-6 i IL-1β z narażonych komórek (Norling i in., 2019). Jednak ich zdolność do wywoływania odpowiedzi zapalnej może być przyczyną wielu objawów, których doświadczają ludzie, takich jak ból, obrzęk, gorączka i senność. W badaniu opublikowanym w bioRxiv sprawdzono doświadczalnie, że te jonizowalne kationowe lipidy w nanocząstkach lipidowych indukują silną odpowiedź zapalną u myszy (Ndeupen i in., 2021).

Obecnie stosowane szczepionki mRNA są dostarczane poprzez iniekcje domięśniowe. Mięśnie zawierają dużą sieć naczyń krwionośnych, gdzie komórki odpornościowe mogą być rekrutowane do miejsca wstrzyknięcia (Zeng i in., 2020). Komórki mięśniowe generalnie mogą wzmocnić reakcję immunologiczną po infiltracji komórek odpornościowych, w odpowiedzi na adiuwant (Marino i in., 2011). Dokładna analiza odpowiedzi na szczepionkę mRNA, podawaną myszom, ujawniła, że antygen jest początkowo wyrażany w komórkach mięśniowych, a następnie przenoszony do komórek prezentujących antygen, co sugeruje "cross-priming" jako podstawową drogę inicjowania odpowiedzi komórek T CD8 (Lazzaro i in., 2015). Można spekulować, że komórki mięśniowe wykorzystują odpowiedź immunologiczną, która jest zwykle używana do radzenia sobie z błędnie złożonymi białkami ludzkimi. Takie białka indukują upregulacji białek głównego kompleksu zgodności tkankowej (MHC) klasy II, które następnie wiążą się z błędnie złożonymi białkami i transportują je w stanie nienaruszonym do błony plazmatycznej (Jiang i in., 2013).

Białko powierzchniowe związane z MHC wywołuje następnie odpowiedź zapalną i następczą infiltrację komórek prezentujących antygen (np. komórek dendrytycznych i makrofagów) do tkanki mięśniowej, które następnie pobierają prezentowane białka i przenoszą je do układu limfatycznego, aby zaprezentować je limfocytom T. Te komórki T mogą następnie uruchomić kaskadę, która ostatecznie wytwarza przeciwciała pamięciowe specyficzne dla danego białka. Komórki mięśniowe wykazują ekspresję białek MHC klasy II (Cifuentes-Diaz i in., 1992). W przeciwieństwie do klasy I, białka MHC klasy II specjalizują się w transporcie nienaruszonych białek na powierzchnię w przeciwieństwie do małych sekwencji peptydowych pochodzących z częściowego rozpadu białek (Jiang i wsp., 2013).

W badaniu in vitro na ssakach naczelnych wykazano, że znakowany radioaktywnie mRNA przemieszczał się z miejsca iniekcji do drenującego węzła chłonnego i pozostawał tam przez co najmniej 28 godzin. Antygen

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 411

Wykazano, że komórki prezentujące antygen (APCs) zarówno w tkance mięśniowej, jak i w drenowanych węzłach chłonnych zawierają znakowane radem mRNA (Lindsay i in., 2019). Klasyczne APCs obejmują komórki dendrytyczne, makrofagi, komórki Langerhansa (w skórze) i komórki B. Wiele działań niepożądanych związanych z tymi szczepionkami obejmuje ból i stan zapalny w miejscu wstrzyknięcia, czego można by się spodziewać, biorąc pod uwagę szybką infiltrację komórek odpornościowych.

Limfadenopatia to stan zapalny w układzie chłonnym związany z obrzękiem węzłów chłonnych. Obrzęk węzłów chłonnych w dole pachowym (limfadenopatia pachowa) jest cechą charakterystyczną przerzutowego raka piersi. W pracy opublikowanej w 2021 roku opisano cztery przypadki kobiet, u których rozwinęła się limfadenopatia pachowa po podaniu szczepionki przeciwko SARS-CoV-2 (Mehta i wsp., 2021). Autorzy apelowali o ostrożność w błędnym interpretowaniu tego stanu jako wskaźnika wymagającego wykonania biopsji w celu wykrycia ewentualnego raka piersi. Objaw ten potwierdza badania z użyciem znaczników, które wykazały, że mRNA szczepionki jest w przeważającej mierze pobierane przez APC, które następnie przypuszczalnie syntetyzują antygen (białko spike) z mRNA i migrują do układu limfatycznego, wykazując obecność białka spike na swoich błonach.

Lista najczęstszych działań niepożądanych zgłoszonych przez FDA, które wystąpiły podczas badań klinicznych prowadzonych przez Pfizer-BioNTech, obejmuje "ból w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie, ból głowy, ból mięśni, dreszcze, ból stawów, gorączkę, obrzęk w miejscu wstrzyknięcia, zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia, nudności, złe samopoczucie i powiększenie węzłów chłonnych." (US Food and Drug Administration, 2021).

Teraz zajmiemy się poszczególnymi problemami dotyczącymi układów molekularnych i narządowych, które pojawiają się w przypadku tych szczepionek mRNA.

Adiuwanty, glikol polietylenowy i anafilaksja

Adiuwanty są dodatkami do szczepionek, których celem jest "wywołanie charakterystycznych profili immunologicznych w odniesieniu do kierunku, czasu trwania i siły odpowiedzi immunologicznej" w szczepionkach, do których zostały dodane (Liang i in., 2020). Ałun lub inne związki glinu są najczęściej stosowane w tradycyjnych szczepionkach i wywołują szeroki zakres ogólnoustrojowych szlaków aktywacji immunologicznej, jak również aktywację komórek zrębu w miejscu wstrzyknięcia (Lambrecht i in., 2009; Danielsson i Eriksson, 2021).

Stwierdzono, że adiuwant na bazie aluminium nie jest optymalny dla szczepionki przeciwko koronawirusom, dlatego poszukiwano innych rozwiązań (Liang i in., 2020). Rozwiązanie pojawiło się w postaci szeroko stosowanego składnika farmaceutycznego - glikolu polietylenowego (PEG). Czynnikiem ograniczającym stosowanie szczepionek opartych na kwasach nukleinowych jest tendencja kwasów nukleinowych do szybkiej degradacji przez enzymy nukleazy (Ho i in., 2021). Jeśli chodzi o enzymy RNAse skierowane przeciwko wstrzykniętemu mRNA, enzymy te są szeroko rozpowszechnione zarówno wewnątrzkomórkowo (głównie w obrębie lizosomów) (Fujiwara i in., 2017), jak i zewnątrzkomórkowo (Lu i in., 2018). Aby przezwyciężyć to ograniczenie, obie szczepionki mRNA obecnie wdrożone przeciwko COVID-19 wykorzystują nanocząstki oparte na lipidach jako nośniki. Ładunek mRNA jest umieszczony wewnątrz powłoki złożonej z syntetycznych lipidów i cholesterolu wraz z PEG, aby ustabilizować cząsteczkę mRNA przed degradacją.

Szczepionka produkowana przez firmę Pfizer/BioNTech tworzy nanocząsteczki z 2-[(glikolu polietylenowego)-2000]-N,N-ditetradecyloacetamidu, czyli ALC-0159, powszechnie nazywanego po prostu PEG (Światowa Organizacja Zdrowia, 2021, 14 stycznia). Szczepionka Moderna zawiera inny wariant PEG, SM-102, 1,2-dimyristoyl-rac-glycero-3-methoxypolyethylene glycol2000 (World Health Organization,

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 412

2021, 19 stycznia). Dla wygody oba lipidy modyfikowane PEG będziemy oznaczać skrótem PEG, a szczepionki będziemy określać jako PEGylowane, zgodnie ze standardową nomenklaturą.

Otoczka lipidowa pełni potrójną rolę. Po pierwsze, chroni materiał genetyczny przed degradacją przed wchłonięciem przez komórki. Po drugie, otoczka lipidowa, która zawiera również cholesterol, ułatwia wchłanianie komórkowe poprzez fuzję z błoną lipidową komórki i następującą po niej endocytozę cząsteczki lipidowej, wywołując naturalnie zachodzące procesy. I wreszcie, działa jako adiuwant (Ho i in., 2021). To właśnie w tej ostatniej roli jako stymulantu immunologicznego pojawiło się najwięcej obaw związanych z powszechnym stosowaniem PEG w terapii iniekcyjnej.

W artykule opublikowanym w maju 2019 r., przed dużymi badaniami klinicznymi z udziałem tych szczepionek PEGylowanych, Mohamed i in. (2019) opisali szereg ustaleń dotyczących PEG i aktywacji immunologicznej, którą wykazano, że wywołuje, co obejmuje aktywację humoralną, komórkową i opartą na dopełniaczu. Zauważają oni, że paradoksalnie, duże dawki iniekcyjne PEG nie powodują widocznej reakcji alergicznej. Małe dawki mogą jednak prowadzić do dramatycznej, patologicznej aktywacji immunologicznej. Szczepionki wykorzystujące PEGylację wykorzystują mikromolarne ilości tych lipidów, stanowiąc tę potencjalnie immunogenną ekspozycję w małych dawkach.

W badaniach na zwierzętach wykazano, że aktywacja dopełniacza jest odpowiedzialna zarówno za anafilaksję, jak i zapaść sercowo-naczyniową, a wstrzyknięty PEG aktywuje wiele szlaków dopełniacza również u ludzi. Autorzy jednego z badań stwierdzają, że "Ta kaskada wtórnych mediatorów znacznie wzmacnia efektorowe reakcje immunologiczne i może wywoływać anafilaksję u wrażliwych osób. Rzeczywiście, ostatnie badania na świniach wykazały, że ogólnoustrojowa aktywacja dopełniacza (np. wywołana po dożylnym wstrzyknięciu PEGylowanych liposomów) może leżeć u podstaw anafilaksji sercowej, w której C5a odgrywał rolę sprawczą." (Hamad et al., 2008) Należy również zauważyć, że wstrząs anafilaktoidalny u świń wystąpił nie przy pierwszej ekspozycji po wstrzyknięciu, ale po drugiej ekspozycji po wstrzyknięciu (Kozma et al., 2019).

Obecność przeciwciał przeciwko PEG jest szeroko rozpowszechniona w populacji (Zhou i in., 2020). Yang i Lai (2015) stwierdzili, że około 42% badanych próbek krwi zawierało przeciwciała anty-PEG i ostrzegają, że mogą one mieć istotne konsekwencje dla wszelkich wprowadzanych terapii opartych na PEG. Hong et. al. (2020) stwierdzili obecność przeciwciał anty-PEG z częstością do 72% w populacjach, które nie były wcześniej narażone na terapię opartą na PEG. Lila et. al. (2018) zauważają, że "istnienie takich przeciwciał anty-PEG było ściśle skorelowane z upośledzeniem skuteczności terapeutycznej w połączeniu z rozwojem poważnych działań niepożądanych w kilku ustawieniach klinicznych wykorzystujących terapie oparte na PEGylated."

Anafilaksja na szczepionki była wcześniej zakładana jako rzadka na podstawie częstości takich zdarzeń zgłaszanych do VAERS, bazy danych utworzonej przez Centers for Disease Control and Prevention w 1990 r. do zgłaszania zdarzeń niepożądanych związanych ze szczepionkami (Centers for Disease Control and Prevention, 1990; Su i in., 2019). Chociaż rzadko, anafilaksja może zagrażać życiu, dlatego ważne jest monitorowanie możliwości jej wystąpienia w krótkim okresie po szczepieniu (McNeil i wsp., 2016).

Sellaturay i wsp. po dokonaniu przeglądu 5 przypadków anafilaksji, które łączą z ekspozycją na PEG, z których jeden był prawie śmiertelny i wiązał się z zatrzymaniem krążenia, piszą: "PEG jest "ukrytym" alergenem wysokiego ryzyka, zwykle niepodejrzewanym i może powodować częste reakcje alergiczne z powodu nieumyślnej ponownej ekspozycji. Badanie alergii niesie ze sobą ryzyko

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 413

anafilaksji i powinno być przeprowadzane tylko w specjalistycznych ośrodkach alergii na leki." (Sellaturay et al., 2020). W rzeczywistości wykazano już, że wcześniej istniejące przeciwciała na PEG są związane z częstszymi i bardziej poważnymi reakcjami przy ponownej ekspozycji (Ganson i in., 2016).

Czy anafilaksja po ekspozycji na PEG występuje z częstością istotną dla zdrowia publicznego? Liczne badania udokumentowały to zjawisko (Lee i wsp., 2015; Povsic i wsp., 2016; Wylon i wsp., 2016). Reakcje anafilaktyczne na szczepionki mRNA są szeroko opisywane w mediach (Kelso, 2021) i, jak zauważono powyżej, były często zgłaszane w bazie danych VAERS (690 zgłoszeń anafilaksji po szczepionkach przeciwko SARS-CoV-2 do 29 stycznia 2021 r.). Istnieje również kilka wstępnych opisów przypadków opublikowanych w recenzowanej literaturze (Garvey & Nasser, 2020; CDC COVID-19 Response Team, 2021, 15 stycznia). Reakcje anafilaksji na szczepionki przed tymi szczepionkami COVID-19 były na ogół zgłaszane z częstością mniejszą niż 2 przypadki na milion szczepień (McNeil i wsp., 2016), podczas gdy obecna częstość w przypadku szczepionek COVID-19 została podana przez CDC jako ponad 11 przypadków na milion (CDC COVID-19 Response Team, 2021, styczeń 29). Jednak w opublikowanym badaniu prospektywnym na 64 900 pracownikach medycznych, w którym dokładnie monitorowano ich reakcje na pierwsze szczepienie mRNA, stwierdzono, że 2,1% badanych zgłosiło ostre reakcje alergiczne. Bardziej ekstremalna reakcja polegająca na anafilaksji wystąpiła z częstością 247 na milion szczepień (Blumenthal i in., 2021). Jest to ponad 21 razy więcej niż początkowo podawało CDC. Druga ekspozycja iniekcyjna prawdopodobnie spowoduje jeszcze większą liczbę reakcji anafilaktycznych.

Szczepionki mRNA, białka kolców i wzmocnienie zależne od przeciwciał (ADE)

ADE jest zjawiskiem immunologicznym opisanym po raz pierwszy w 1964 roku (Hawkes i in., 1964). W publikacji tej Hawkes opisał zestaw eksperymentów, w których hodowle flawiwirusów inkubowano z ptasimi surowicami zawierającymi wysokie miana przeciwciał przeciwko tym wirusom. Nieoczekiwanym odkryciem było to, że przy coraz większych rozcieńczeniach surowic zawierających przeciwciała, infekcyjność komórek była zwiększona. Brak wyjaśnienia, jak mogło do tego dojść, jest prawdopodobnie przyczyną ignorowania tego faktu przez prawie 20 lat (Morens et al., 1994).

Zaproponowano wiele ścieżek, poprzez które przeciwciała zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio uczestniczą w neutralizacji infekcji (Lu i in., 2018b). ADE jest szczególnym przypadkiem tego, co może się zdarzyć, gdy niskie, nieneutralizujące poziomy albo specyficznych, albo krzyżowo reagujących przeciwciał przeciwko wirusowi są obecne w czasie infekcji. Przeciwciała te mogą być obecne z powodu wcześniejszej ekspozycji na wirusa, ekspozycji na pokrewnego wirusa lub z powodu wcześniejszego szczepienia przeciwko wirusowi. Przy ponownym zakażeniu, przeciwciała w liczbie niewystarczającej do neutralizacji wirusa wiążą się jednak z wirusem. Przeciwciała te następnie dokują do receptora Fc na powierzchni komórek, ułatwiając wniknięcie wirusa do komórki, a następnie zwiększając jego zakaźność (Wan et. al., 2020).

Uważa się, że ADE leży u podstaw cięższego przebiegu gorączki denga, często obserwowanego u osób wcześniej narażonych na zakażenie (Beltramello i in., 2010), i może również odgrywać rolę w cięższym przebiegu choroby u osób wcześniej zaszczepionych przeciwko tej chorobie (Shukla i in., 2020). Uważa się również, że ADE odgrywa rolę w zakażeniach wirusem Ebola (Takada i wsp., 2003), wirusem zika (Bardina i wsp., 2017) i innymi flawiwirusami (Campos i wsp., 2020).

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 414

W rozszerzonej korespondencji opublikowanej w Nature Biotechnology, Eroshenko i wsp. przedstawiają obszerny przegląd dowodów sugerujących, że ADE może się ujawnić po zastosowaniu szczepionki przeciwko SARS-CoV-2. Co ważne, zauważają oni, że ADE obserwowano w przypadku szczepionek przeciwko koronawirusom testowanych zarówno w modelach in vitro, jak i in vivo (Eroshenko i in., 2020). Inni ostrzegali przed taką samą możliwością w przypadku szczepionek przeciwko SARS-CoV-2. Teoria mówiąca o tym, jak może dojść do ADE w przypadku szczepionki przeciwko SARS-CoV-2 sugeruje, że nieneutralizujące przeciwciała tworzą kompleksy immunologiczne z antygenami wirusa, prowokując nadmierne wydzielanie cytokin prozapalnych, a w skrajnym przypadku burzę cytokinową powodującą rozległe miejscowe uszkodzenie tkanek (Lee i in., 2020). W jednym z obszernych przeglądów ADE potencjalnie związanych ze szczepionkami przeciwko SARS-CoV-2 zauważono: "Obecnie nie są znane wyniki badań klinicznych, testów immunologicznych ani biomarkerów, które mogłyby odróżnić każdą ciężką infekcję wirusową od choroby o podłożu immunologicznym, czy to poprzez pomiar przeciwciał, komórek T czy wewnętrznych odpowiedzi gospodarza" (Arvin i in., 2020; Liu i in., 2019). Powrócimy do tego punktu ponownie poniżej.

Istniejące wcześniej przeciwciała immunoglobuliny G (IgG), wywołane wcześniejszym szczepieniem, przyczyniają się do ciężkiego uszkodzenia płuc przez SARS-CoV u makaków (Liu i in., 2019). Peron i Nakaya (2020) dostarczają dowodów sugerujących, że znacznie bardziej zróżnicowany zakres wcześniejszych ekspozycji na koronawirusy doświadczanych przez osoby starsze może predysponować je do ADE po ekspozycji na SARS-CoV-2. W artykule dotyczącym preprintu donoszono, że osocze od 76% pacjentów, którzy wyzdrowieli z ciężkiej choroby COVID-19, po dodaniu do hodowli SARS-CoV-2 i komórek wrażliwych, wykazywało zwiększoną zdolność do infekcji wirusowej SARS-CoV-2 komórek Raji (Wu i in., 2020). Autorzy zauważają, że "miana przeciwciał [przeciwko białku spike] były wyższe u starszych pacjentów z COVID-19, a silniejsza odpowiedź przeciwciał była związana z opóźnionym klirensem wirusa i zwiększoną ciężkością choroby u pacjentów. Stąd uzasadnione jest spekulowanie, że przeciwciała specyficzne dla białka S mogą przyczyniać się do ciężkości choroby podczas infekcji SARS-CoV-2." (Wu et al., 2020)

Zgłaszano, że wszyscy trzej amerykańscy producenci szczepionek - Moderna, Pfizer oraz Johnson & Johnson - pracują nad opracowaniem zastrzyków przypominających (Zaman 2021).W sytuacji, gdy dziesiątki milionów młodych dorosłych, a nawet dzieci mają obecnie przeciwciała przeciwko białku kolca koronawirusa wywołane szczepionką, istnieje możliwość wywołania ADE związanego z przyszłym zakażeniem SARS-CoV-2 lub zastrzykiem przypominającym w tej młodej populacji. Czas pokaże.

Szczepionki mRNA ostatecznie dostarczają wysoce antygenowe białko kolca do komórek prezentujących antygen. W związku z tym oczekuje się, że obecnie stosowane szczepionki mRNA będą zawierały przeciwciała monoklonalne przeciwko białku kolca. Stwierdzono, że ludzkie przeciwciała monoklonalne przeciwko białku kolca wytwarzają wysoki poziom przeciwciał reagujących krzyżowo z endogennymi białkami ludzkimi (Vojdani i in., 2021; omówione bardziej szczegółowo poniżej). Biorąc pod uwagę dowody tylko częściowo omówione tutaj, istnieją wystarczające powody, aby podejrzewać, że przeciwciała przeciwko białku spike przyczynią się do ADE sprowokowanego przez wcześniejsze zakażenie SARS-CoV-2 lub szczepienie, które mogą objawiać się jako ostre lub przewlekłe stany autoimmunologiczne i zapalne. Zauważyliśmy powyżej, że nie jest możliwe odróżnienie manifestacji choroby ADE od prawdziwej infekcji wirusowej bez ADE. W tym świetle ważne jest, aby zdawać sobie sprawę, że gdy choroby i zgony występują wkrótce po szczepieniu szczepionką zawierającą mRNA, nigdy nie można ostatecznie stwierdzić, nawet przy pełnym dochodzeniu, że reakcja poszczepienna nie była proksymalną przyczyną.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Strona | 415

Priming patogenny, wieloukładowe choroby zapalne i autoimmunizacja

Pathogenic priming jest koncepcją, która jest podobna w skutkach do ADE, ale różni się mechanizmem leżącym u jej podstaw. Omawiamy ją tutaj jako unikalny mechanizm, poprzez który szczepionki mRNA mogą wywoływać powiązane patologie.

W kwietniu 2020 r. opublikowano ważną pracę dotyczącą możliwości wytwarzania przeciwciał samoreaktywnych po ekspozycji na białko kolca i inne epitopy antygenowe rozsiane na całej długości wirusa SARS-CoV-2. Lyons-Weiler (2020) ukuł wyrażenie "priming patogenów", ponieważ uważał, że częściej używane "wzmocnienie odporności" nie oddaje powagi tego stanu i jego konsekwencji. W swojej analizie in silico, Lyons-Weiler porównał wszystkie antygenowe epitopy białkowe SARS-CoV-2 oznaczone w bazie danych SVMTriP (http://sysbio.unl.edu/SVMTriP/) i przeszukał bazę danych p-BLAST (https://blast.ncbi.nlm.nih.gov/Blast.cgi) w poszukiwaniu homologii pomiędzy tymi epitopami a endogennymi białkami ludzkimi. Z 37 przeanalizowanych białek SARS-CoV-2, 29 miało regiony antygenowe. Wszystkie z wyjątkiem jednego z tych 29 miały homologię z białkami ludzkimi (domniemane autoantygeny) i przewidywano, że są one autoreaktywne. Największa liczba homologii związana była z białkiem spike (S) i białkiem NS3, oba posiadały 6 homologicznych białek ludzkich.

Analiza funkcjonalna endogennych białek ludzkich homologicznych do białek wirusowych wykazała, że ponad 1/3 z nich związana jest z adaptacyjnym układem odpornościowym. Autor spekuluje, że wcześniejsza ekspozycja na wirusa lub wcześniejsze szczepienia, z których każde mogłoby zapoczątkować produkcję przeciwciał skierowanych przeciwko tym endogennym białkom, mogą odgrywać rolę w rozwoju cięższej choroby, szczególnie u osób starszych. W tym przypadku istniejące wcześniej przeciwciała działają w celu stłumienia adaptacyjnego układu odpornościowego i prowadzą do cięższej choroby.

Inna grupa (Ehrenfeld et. al., 2020), w pracy głównie o szerokim zakresie chorób autoimmunologicznych znalezionych w związku z wcześniejszą infekcją SARS-CoV-2, również badała, w jaki sposób białko spike mogło wywołać taki zakres chorób. W Tabeli 1 tego odnośnika podają oni ciągi heptapeptydów w ludzkim proteomie, które pokrywają się z białkiem spike generowanym przez SARS-CoV-2. Zidentyfikowali oni 26 heptapeptydów występujących u ludzi i w białku spike. Interesujące jest to, że 2 z 26 nakładających się heptapeptydów okazały się sekwencyjne, co stanowi uderzająco długi ciąg identycznych peptydów wspólnych dla endogennych białek ludzkich i białka kolca. Komentując odkryte przez siebie nakładające się peptydy i możliwość jednoczesnego wywoływania wielu rodzajów autoagresji, komentują: "Scenariusz kliniczny, który się wyłania, jest niepokojący". Rzeczywiście, tak jest.

W maju 2020 roku została opublikowana kolejna ważna praca w tym zakresie przez Vojdani i Kharrazian (2020). Autorzy użyli zarówno mysich jak i króliczych przeciwciał monoklonalnych przeciwko białku spike SARS z 2003 roku, aby sprawdzić reaktywność nie tylko przeciwko białku spike SARS-CoV-2, ale także przeciwko kilku endogennym ludzkim białkom. Odkryli oni, że istniał wysoki poziom wiązania nie tylko z białkiem kolca SARS-CoV-2, ale także z szeroką gamą białek endogennych. "[W]ykryliśmy, że najsilniejsze reakcje zachodziły z transglutaminazą 3 (tTG3), transglutaminazą 2 (tTG2), ENA, białkiem podstawowym mieliny (MBP), mitochondriami, antygenem jądrowym (NA), α-miozyną, peroksydazą tarczycową (TPO), kolagenem, klaudyną 5+6 i S100B." (Vojdani i Kharrazian, 2020).

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 416

Te ważne ustalenia wymagają podkreślenia. Przeciwciała o wysokim powinowactwie wiązania do szpiku SARS-CoV-2 i innych białek mają również wysokie powinowactwo wiązania do tTG (związanego z celiakią), TPO (zapalenie tarczycy Hashimoto), białka podstawowego mieliny (stwardnienie rozsiane) i kilku białek endogennych. W przeciwieństwie do procesu autoimmunologicznego związanego z primingiem patogenów, te choroby autoimmunologiczne zwykle potrzebują lat, aby ujawnić się w sposób symptomatyczny.

Autoprzeciwciała generowane przez białko spike przewidziane przez Lyonsa-Weilera (2020) i opisane powyżej zostały potwierdzone w niedawno opublikowanym badaniu in vitro. W tej kolejnej pracy, Vojdani i wsp. (2021) ponownie przyjrzeli się kwestii krzyżowej reaktywności przeciwciał, tym razem używając ludzkich przeciwciał monoklonalnych (mAbs) przeciwko białku kolca SARS-CoV-2 zamiast mysich i króliczych mAbs. Ich wyniki potwierdziły i rozszerzyły ich wcześniejsze ustalenia. "Przy wartości granicznej 0,32 OD [gęstości optycznej], przeciwciało przeciwko białku błonowemu SARS-CoV-2 reagowało z 18 z 55 testowanych antygenów". Te 18 endogennych antygenów obejmuje reaktywność z tkanką w wątrobie, mitochondriami, układem nerwowym i pokarmowym, trzustką i w innych miejscach w organizmie.

W raporcie dotyczącym wieloukładowego zespołu zapalnego u dzieci (MIS-C), Carter et. al. (2020) zbadali 23 przypadki. Siedemnastu z 23 (68%) pacjentów miało serologiczne dowody wcześniejszego zakażenia SARS-CoV-2. Spośród trzech przeciwciał ocenianych w populacji pacjentów (nukleokapsyd, RBD i spike), gęstość optyczna przeciwciał IgG spike protein (która określa ilościowo stężenie przeciwciał względem standardowej krzywej (Wikipedia, 2021)) była najwyższa (patrz rysunek 1d w Carter i in., 2020).

Obecnie powszechnie spekuluje się, że MIS-C jest przykładem primingu immunologicznego przez wcześniejszą ekspozycję na SARS-CoV-2 lub inne koronawirusy. Buonsenso et. al. (2020) dokonali przeglądu wielu immunologicznych podobieństw pomiędzy MIS-C a chorobą związaną z wcześniejszym zakażeniem β-hemolizującym paciorkowcem grupy A (GAS). Autorzy piszą: "Możemy spekulować, że wielokrotna ekspozycja dzieci na SARS-CoV-2 z rodzicami chorymi na COVID-19 może działać jak priming układu odpornościowego, jak to się dzieje w przypadku infekcji GAS i u genetycznie predysponowanych dzieci prowadzić do rozwoju [MIS-C]. Inną hipotezą jest to, że wcześniejsze infekcje innymi koronawirusami, znacznie częstsze w populacji dziecięcej, mogły zagruntować układ odpornościowy dziecka na wirusa SARS-CoV-2."

W czerwcu 2019 roku Galeotti i Bayry (2020) dokonali przeglądu występowania chorób zarówno autoimmunologicznych jak i zapalnych u pacjentów z COVID-19. W swojej analizie skupiają się na MIS-C. Po dokonaniu przeglądu kilku wcześniej opublikowanych doniesień o czasowym związku między COVID-19 a wystąpieniem MIS-C i opisaniu szeregu możliwych mechanistycznych powiązań między tymi dwoma chorobami, autorzy zauważyli, że nie ustalono związku przyczynowego. W nieco przedwczesnym zaleceniu napisali: "W celu potwierdzenia tej hipotezy należy rozważyć dokładną analizę homologii pomiędzy różnymi antygenami SARS-CoV-2 i autoantygenami, przy użyciu metod in silico i walidacji w modelach eksperymentalnych." To właśnie ten rodzaj analizy in silico przeprowadzonej przez Lyons-Weiler (2020) oraz przez Ehrenfeld et. al. (2020) opisane w początkowych akapitach tej sekcji, które znalazły ścisłą homologię pomiędzy antygenami wirusowymi i autoantygenami. Chociaż może to nie potwierdzać definitywnie związku przyczynowego postawionego przez Galeottiego i Bayry'ego, jest to silny dowód potwierdzający.

Autoimmunizacja staje się coraz powszechniej rozpoznawana jako następstwo COVID-19. Istnieje wiele doniesień o wcześniej zdrowych osobach, u których rozwinęły się takie choroby jak idiopatyczna plamica małopłytkowa, zespół Guillaina-Barrégo i autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna (Galeotti i Bayry, 2020). Istnieją trzy niezależne opisy przypadków tocznia rumieniowatego układowego (SLE)

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 417

z objawami skórnymi po objawowym podaniu COVID-19. W jednym przypadku 39-letni mężczyzna miał początek SLE dwa miesiące po ambulatoryjnym leczeniu COVID-19 (Zamani et.al., 2021). Inny ciekawy przypadek szybko postępującego i śmiertelnego tru z objawami skórnymi opisali Slimani i wsp. (2021).

U pacjentów z COVID-19 bardzo często występują autoprzeciwciała, w tym przeciwciała we krwi (Vlachoyiannopoulos et. al., 2020) i płynie mózgowo-rdzeniowym (CFS) (Franke et. al., 2021). Chociaż SARS-CoV-2 nie jest wykrywany w płynie mózgowo-rdzeniowym, uważa się, że autoprzeciwciała powstałe w odpowiedzi na ekspozycję na SARS-CoV-2 mogą prowadzić do przynajmniej części powikłań neurologicznych udokumentowanych u pacjentów z COVID-19. W jednym z ważnych listów do redaktora, opublikowanym w czasopiśmie Arthritis & Rheumatology, Bertin i wsp. (2020) odnotowali wysoką częstość występowania i silne powiązanie (p=0,009) autoprzeciwciał przeciwko kardiolipinie u pacjentów z COVID-19 z ciężką postacią choroby.

Zuo et. al. (2020) stwierdzili autoprzeciwciała antyfosfolipidowe u 52% hospitalizowanych pacjentów z COVID-19 i spekulowali, że przeciwciała te przyczyniają się do wysokiej częstości występowania koagulopatii u tych pacjentów. Schiaffino et. al. (2020) donieśli, że surowica od dużego odsetka hospitalizowanych pacjentów z COVID-19 zawierała autoprzeciwciała reagujące z błoną plazmatyczną hepatocytów i komórek żołądka. U jednego pacjenta z zespołem Guillain-Barre stwierdzono reaktywność przeciwciał w płynie mózgowo-rdzeniowym (CFS), co skłoniło autorów do sugestii, że reaktywność krzyżowa z białkami w CFS może prowadzić do powikłań neurologicznych obserwowanych u niektórych pacjentów z COVID-19. W nowszym przeglądzie, Gao et. al. (2021) odnotowali wysoki poziom autoprzeciwciał u pacjentów z COVID-19 w wielu badaniach. Konkludują: "[Jednym z potencjalnych skutków ubocznych podania masowej szczepionki może być fuzja [sic] chorób autoimmunologicznych, zwłaszcza u osób, które są genetycznie podatne na autoagresję."

Ostatnia publikacja zestawia wiele dowodów na to, że autoprzeciwciała przeciwko szerokiej gamie receptorów i tkanek można znaleźć u osób, które miały wcześniejsze zakażenie SARS-CoV-2. "Wszyscy 31 byłych pacjentów COVID-19 mieli od 2 do 7 różnych GPCR-fAABs [G-protein coupled receptor functional autoantibodies], które działały jako agoniści receptorów." (Wallukat et. al. 2021) Różnorodność zidentyfikowanych GPCR-fAABs, obejmująca zarówno aktywność agonistyczną jak i antagonistyczną na receptorach docelowych, silnie korelowała z szeregiem objawów po COVID-19, w tym tachykardią, bradykardią, łysieniem, deficytem uwagi, PoTS, neuropatiami i innymi.

To samo badanie, odnosząc się do autoprzeciwciał przewidywanych przez Lyons-Weiler (2020) wspomnianych powyżej, zauważa z oczywistym poważnym niepokojem: "Białko spike Sars-CoV-2 jest potencjalnym celem epitopowym dla procesów autoimmunologicznych indukowanych biomimikrą [25]. Dlatego uważamy, że niezwykle ważne będzie zbadanie, czy GPCR-fAABs staną się również wykrywalne po immunizacji przez szczepienie przeciwko wirusowi."

Dokonaliśmy tutaj przeglądu dowodów na to, że białko spike wirusa SARS-CoV-2 wykazuje rozległą homologię sekwencji z wieloma endogennymi białkami ludzkimi i może pobudzać układ odpornościowy w kierunku rozwoju zarówno choroby autozapalnej, jak i autoimmunologicznej. Jest to szczególnie niepokojące, biorąc pod uwagę, że białko zostało przeprojektowane z dwoma dodatkowymi resztami proliny, aby potencjalnie utrudnić jego usunięcie z krążenia poprzez fuzję błonową. Choroby te mogą mieć ostry przebieg i

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 418

w stosunkowo krótkim czasie, tak jak w przypadku MIS-C, lub mogą potencjalnie nie ujawniać się przez miesiące lub lata po ekspozycji na białko kolca, czy to poprzez naturalną infekcję, czy poprzez szczepienie.

Wiele osób z pozytywnym wynikiem testu na COVID-19 nie wykazuje żadnych objawów. Liczba bezobjawowych, PCR-dodatnich przypadków różni się znacznie w zależności od badań, od niskiego poziomu 1,6% do wysokiego 56,5% (Gao et. al., 2020). Osoby niewrażliwe na COVID-19 prawdopodobnie mają bardzo silny wrodzony układ odpornościowy. Neutrofile i makrofagi zdrowej bariery śluzówkowej szybko usuwają wirusy, często bez potrzeby wytwarzania przeciwciał przez układ adaptacyjny. Jednak szczepionka celowo całkowicie omija śluzówkowy układ odpornościowy, zarówno poprzez wstrzyknięcie jej poza naturalne bariery śluzówkowe, jak i poprzez jej sztuczną konfigurację w postaci nanocząstki zawierającej RNA. Jak zauważono w Carsetti (2020), osoby z silną wrodzoną odpowiedzią immunologiczną niemal powszechnie doświadczają albo bezobjawowego zakażenia, albo tylko łagodnej COVID-19 prezentacji choroby. Niemniej jednak, mogą one stanąć w obliczu przewlekłej choroby autoimmunologicznej, jak opisano wcześniej, jako konsekwencji nadmiernej produkcji przeciwciał w odpowiedzi na szczepionkę, która w pierwszej kolejności nie była konieczna.

Śledziona, płytki krwi i trombocytopenia

Dr Gregory Michael, położnik z Miami Beach, zmarł z powodu krwotoku mózgowego 16 dni po otrzymaniu pierwszej dawki szczepionki Pfizer/BioNTech COVID-19. W ciągu trzech dni po podaniu szczepionki rozwinęła się u niego idiopatyczna plamica małopłytkowa (ITP), zaburzenie autoimmunologiczne, w którym komórki odpornościowe atakują i niszczą płytki krwi. Liczba jego płytek krwi gwałtownie spadła, co spowodowało niezdolność do zatrzymania krwawienia wewnętrznego, prowadząc do udaru, jak opisano w artykule w New York Times (Grady i Mazzei, 2021). Następnie New York Times opublikował drugi artykuł, w którym omówiono kilka innych przypadków ITP po szczepieniu SARS-CoV-2 (Grady, 2021), a kilka innych przypadków gwałtownego spadku liczby płytek krwi i małopłytkowości po szczepieniu SARS-CoV-2 zgłoszono w systemie zgłaszania niepożądanych zdarzeń poszczepiennych (VAERS).

1. Biodystrybucja szczepionek mRNA

Kilka badań nad szczepionkami opartymi na mRNA potwierdziło niezależnie, że śledziona jest głównym ośrodkiem aktywności odpowiedzi immunologicznej. Badanie nad szczepionką przeciwko wirusowi grypy opartą na mRNA jest niezwykle istotne dla odpowiedzi na pytanie o biodystrybucję mRNA w szczepionce. Szczepionka ta, podobnie jak szczepionki SARS-CoV-2, została zaprojektowana jako nanocząstki lipidowe ze zmodyfikowanym RNA kodującym hemaglutyninę (odpowiednik powierzchniowego białka fuzyjnego dla białka spike w wirusach koronawirusowych) i była podawana poprzez iniekcję mięśniową. Stężenie mRNA było śledzone w czasie w różnych próbkach tkanek, a maksymalne stężenie obserwowane w każdym miejscu było rejestrowane. Nie jest zaskoczeniem, że stężenie było najwyższe w mięśniu w miejscu wstrzyknięcia (5,680 ng/mL). Poziom ten powoli zmniejszał się w czasie, osiągając połowę wartości początkowej po 18,8 godzinach od wstrzyknięcia. Kolejny najwyższy poziom zaobserwowano w proksymalnym węźle chłonnym, osiągając wartość szczytową 2 120 ng/mL i spadając do połowy tej wartości dopiero po 25,4 godzinach. Wśród narządów zdecydowanie najwyższe poziomy stwierdzono w śledzionie (86,69 ng/mL) i wątrobie (47,2 ng/mL). Gdzie indziej w organizmie stężenie było na 100- do 1000-krotnie niższych poziomach. W szczególności w dystalnych węzłach chłonnych szczytowe stężenie wynosiło tylko 8 ng/mL. Doszli do wniosku, że mRNA rozprowadza się z miejsca wstrzyknięcia do wątroby i śledziony przez układ limfatyczny, ostatecznie docierając do krążenia ogólnego. Dzieje się to prawdopodobnie poprzez jego transport wewnątrz makrofagów i innych komórek odpornościowych, które pobierają go na

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 419

mięśniach w miejscu wstrzyknięcia. Co niepokojące, dociera on również do mózgu, choć na znacznie niższym poziomie (Bahl et al., 2017). W sprawozdaniu oceniającym Europejskiej Agencji Leków dla szczepionki Moderna również zauważono, że mRNA można wykryć w mózgu po podaniu domięśniowym na poziomie około 2% poziomu stwierdzonego w osoczu (Europejska Agencja Leków, 2021).

W innym eksperymencie przeprowadzonym w celu prześledzenia drogi biodystrybucji szczepionek RNA, szczepionka RNA przeciwko wściekliźnie została podana domięśniowo szczurom w pojedynczej dawce. Szczepionka zawierała kod dla immunogennego białka wścieklizny oraz kod dla polimerazy RNA i została opracowana w postaci nanoemulsji typu olej w wodzie. W związku z tym nie jest ona w pełni reprezentatywna dla szczepionek mRNA przeciwko SARS-CoV-2. Niemniej jednak, jej domięśniowe podanie i zależność od wychwytu RNA przez komórki odpornościowe prawdopodobnie oznacza, że będzie ona migrować przez tkanki podobną drogą jak szczepionka SARS-CoV-2. Autorzy zaobserwowali powiększenie drenowanych węzłów chłonnych, a badania tkanek wykazały, że RNA wścieklizny pojawiło się początkowo w miejscu wstrzyknięcia i w drenowanych węzłach chłonnych w ciągu jednego dnia, a także zostało wykryte we krwi, płucach, śledzionie i wątrobie (Stokes i in., 2020). Wyniki te są zgodne z powyższym badaniem dotyczącym szczepionek zawierających mRNA grypy.

Wreszcie, badanie porównujące nanocząstki mRNA z ekspresją lucyferazy z komórkami dendrytycznymi z ekspresją lucyferazy jako alternatywnym podejściem do szczepień wykazało, że sygnał lucyferazy dotarł do szerszego zakresu miejsc limfoidalnych z mechanizmem dostarczania nanocząstek. Co ważniejsze, sygnał lucyferazy był skoncentrowany w śledzionie w przypadku nanocząstek w porównaniu z dominacją w płucach w przypadku komórek dendrytycznych (Firdessa-Fite i Creuso, 2020).

2. Małopłytkowość immunologiczna

Trombocytopenia immunologiczna (ITP) pojawiła się jako ważne powikłanie COVID-19 (Bhattacharjee i Banerjee, 2020). W wielu przypadkach pojawia się ona po całkowitym wyleczeniu z choroby, tj. po usunięciu wirusa, co sugeruje, że jest to zjawisko autoimmunologiczne. Prawdopodobną ścieżką, na której mogłoby dojść do ITP po szczepieniu, jest migracja komórek odpornościowych niosących ładunek nanocząsteczek mRNA przez układ limfatyczny do śledziony. Te komórki odpornościowe produkowałyby białko spike zgodnie z kodem zawartym w nanocząsteczkach, a białko spike indukowałoby wytwarzanie przeciwciał IgG przez komórki B.

ITP objawia się początkowo jako wybroczyny lub plamica na skórze, i/lub krwawienie z powierzchni błon śluzowych. Wiąże się z dużym ryzykiem zgonu z powodu krwotoku i udaru mózgu. ITP charakteryzuje się zarówno zwiększonym niszczeniem płytek krwi, jak i zmniejszoną ich produkcją, a autoprzeciwciała odgrywają tu kluczową rolę (Sun i Shan, 2019). Płytki krwi są opłaszczane przez przeciwciała przeciwpłytkowe i kompleksy immunologiczne, a to indukuje ich usuwanie przez fagocyty.

Szczególnie w warunkach upośledzonej autofagii, powstała kaskada sygnałowa może również skutkować supresją produkcji megakariocytów w szpiku kostnym, które są komórkami prekursorowymi do produkcji płytek krwi (Sun i Shan, 2019). Opis przypadku pacjenta, u którego zdiagnozowano COVID-19, jest odkrywczy, ponieważ rozwinęła się u niego małopłytkowość o nagłym początku kilka dni po tym, jak został wypisany ze szpitala na podstawie ujemnego testu na obecność kwasu nukleinowego COVID-19. Po tym wydarzeniu sprawdzono, że pacjent miał zmniejszoną liczbę megakariocytów produkujących płytki krwi, podczas gdy przeciwciała autoimmunologiczne były ujemne, co sugerowało problem z produkcją płytek krwi, a nie ich niszczeniem (Chen i in., 2020).

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 420

Autofagia jest niezbędna do usuwania uszkodzonych białek, organelli oraz patogenów bakteryjnych i wirusowych. Zmiany w szlakach autofagii stają się cechą charakterystyczną patogenezy wielu wirusów oddechowych, w tym wirusa grypy, MERS-CoV, SARS-CoV i, co ważne, SARS-CoV-2 (Limanaqi et al., 2020). Autofagia jest z pewnością krytyczna w usuwaniu białka spike produkowanego przez komórki odpornościowe zaprogramowane do jego produkcji poprzez mRNA szczepionki.

Można spekulować, że upośledzona autofagia uniemożliwia klirens białka kolcowego produkowanego przez makrofagi z mRNA szczepionki. Jak pokażemy później, płytki krwi posiadają białka autofagiczne i używają autofagii do usuwania wirusów. Upośledzona autofagia jest charakterystyczną cechą ITP i może być kluczem do autoimmunologicznego ataku na płytki krwi (Wang i in., 2019).

3. Krytyczna rola śledziony (A Critical Role for the Spleen)

Śledziona jest największym wtórnym narządem limfoidalnym u człowieka i zawiera aż 1/3 zapasów płytek krwi w organizmie. Śledziona jest głównym miejscem niszczenia płytek krwi w ITP, ponieważ kontroluje odpowiedź przeciwciał przeciwko płytkom krwi. Dwa główne autoprzeciwciała związane z ITP są skierowane przeciwko immunoglobulinie G (IgG) i kompleksowi glikoprotein (GP) IIb/IIIa na płytkach krwi (Aslam et al., 2016).

Śledziona odgrywa centralną rolę w klirensie obcych antygenów i syntezie IgG przez komórki B. Po ekspozycji na antygen, taki jak białko kolca, neutrofile w strefie brzeżnej śledziony nabywają zdolność do interakcji z komórkami B, indukując produkcję przeciwciał (Puga i wsp., 2011). Jest to prawdopodobnie kluczowe dla pomyślnego wyniku szczepienia. Modyfikacja pseudouridynowa mRNA jest istotna dla zapewnienia przetrwania RNA na tyle długo, aby dotarło do śledziony. W eksperymencie dotyczącym wstrzyknięcia nanocząsteczek mRNA myszom, zarówno dostarczone mRNA, jak i kodowane białko mogły być wykryte w śledzionie po 1, 4 i 24 godzinach od wstrzyknięcia, na znacznie wyższym poziomie niż w przypadku użycia niemodyfikowanego RNA (Karikó i in., 2008).

Złożony mechanizm komunikacji krzyżowej płytek krwi i neutrofili w śledzionie może prowadzić do małopłytkowości, w której pośredniczy patologiczna odpowiedź zwana NETosis. Receptor płytkowy-TLR7 (toll-like receptor 7) rozpoznaje cząstki grypy w krążeniu i prowadzi do ich wchłonięcia i endocytozy przez płytki krwi. Po wchłonięciu wirusów płytki krwi stymulują neutrofile do uwolnienia ich DNA w obrębie pułapek zewnątrzkomórkowych neutrofili (NETs) (Koupenova i wsp., 2019), a DNA w nadmiernej ilości uruchamia kaskadę prozakrzepową.

4. Lekcje z grypy

Wirus grypy, podobnie jak wirus koronny, jest jednoniciowym wirusem RNA. Trombocytopenia jest częstym powikłaniem infekcji grypowej, a jej nasilenie pozwala przewidzieć wyniki kliniczne u krytycznie chorych pacjentów (Jansen i in., 2020). Płytki krwi zawierają w swoich błonach liczne glikoproteiny, które pełnią funkcję receptorów i wspomagają adhezję do ściany śródbłonka. Autoprzeciwciała przeciwko glikoproteinom płytek krwi występują u większości pacjentów z autoimmunologiczną trombocytopenią (Lipp i in., 1998). Wirus grypy wiąże się z komórkami poprzez glikoproteiny i uwalnia enzym zwany neuraminidazą, który może rozbijać glikozaminoglikany związane z glikoproteinami i uwalniać je. To działanie prawdopodobnie naraża glikoproteiny płytek krwi na działanie komórek B, indukując produkcję autoprzeciwciał. Wykazano, że neuraminidaza wyrażana przez patogen Streptococcus pneumoniae desialiluje płytki krwi, prowadząc do nadaktywności płytek (Kullaya i in., 2018).

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 421

Płytki krwi wydają się odgrywać ważną rolę w klirensie wirusowym. W ciągu jednej minuty od inkubacji płytek krwi z wirusami grypy, wirusy przylegały już do płytek. Późniejsza internalizacja, prawdopodobnie przez fagocytozę, osiągnęła szczyt po 30 minutach (Jansen et al., 2020).

Białko szpiku SARS-CoV-2 wiąże kwas sialowy, co oznacza, że może przyłączać się do glikoprotein w błonach płytek krwi (Baker i in., 2020). Istnieje strukturalne podobieństwo pomiędzy białkiem S1 spike w SARS CoV i neuraminidazą wyrażaną przez wirus grypy, co może oznaczać, że białko spike posiada aktywność neuraminidazy (Zhang i in., 2004). Kilka wirusów wykazuje ekspresję neuraminidazy, która generalnie działa enzymatycznie w celu katabolizacji glikanów w glikoproteinach poprzez desialilację.

Wydaje się więc prawdopodobne, że po szczepieniu mRNA, nawet bez obecności żywego wirusa, może dojść do niebezpiecznej kaskady prowadzącej do ITP, zwłaszcza w kontekście upośledzonej autofagii. Komórki odpornościowe w mięśniu naramiennym pobierają cząsteczki RNA i krążą w układzie limfatycznym, gromadząc się w śledzionie. Tam komórki odpornościowe produkują obfite białko spike, które wiąże się z glikoproteinami płytek krwi i desialilizuje je. Interakcja płytek krwi z neutrofilami powoduje NETozę i zapoczątkowanie kaskady zapalnej. Odsłonięte glikoproteiny stają się celem dla przeciwciał autoimmunologicznych, które następnie atakują i usuwają płytki krwi, co prowadzi do szybkiego spadku liczby płytek krwi i zagrożenia życia.

Aktywacja utajonego wirusa Herpes Zoster

W badaniu obserwacyjnym przeprowadzonym w Tel Aviv Medical Center i Carmel Medical Center w Hajfie w Izraelu stwierdzono znacznie zwiększoną częstość występowania półpaśca po szczepieniu Pfizer (Furer 2021). W tym badaniu obserwacyjnym monitorowano pacjentów z istniejącymi wcześniej autoimmunologicznymi zapalnymi chorobami reumatycznymi (AIIRD). Wśród 491 pacjentów z AIIRD w okresie badania u 6 (1,2%) rozpoznano półpasiec jako pierwsze rozpoznanie w okresie od 2 dni do 2 tygodni po pierwszym lub drugim szczepieniu. W grupie kontrolnej liczącej 99 pacjentów nie stwierdzono przypadków półpaśca.

Baza danych VAERS CDC, przeszukiwana 19 kwietnia 2021 roku, zawiera 278 zgłoszeń o zachorowaniach na półpasiec po szczepionkach Moderna lub Pfizer. Biorąc pod uwagę udokumentowane zaniżanie liczby zgłoszeń do VAERS (Lazarus i wsp. 2010) oraz biorąc pod uwagę asocjacyjny charakter zgłoszeń VAERS, nie jest możliwe udowodnienie jakiegokolwiek związku przyczynowego między szczepieniami a zgłoszeniami zachorowań na półpasiec. Uważamy jednak, że wystąpienie półpaśca jest kolejnym ważnym "sygnałem" w VAERS.

To zwiększone ryzyko zachorowania na półpasiec, jeśli jest ważne, może mieć ważne szersze implikacje. W wielu badaniach wykazano, że pacjenci z pierwotnym lub nabytym niedoborem odporności są bardziej podatni na ciężkie zakażenia półpaścem (Ansari i in., 2020). Sugeruje to, że szczepionki mRNA mogą tłumić wrodzoną odpowiedź immunologiczną. W chorobach autoimmunologicznych istnieje wzajemne oddziaływanie między TNF- α i interferonem typu I, gdzie każdy z nich tłumi drugi (Pałucka i in., 2005). Interferon typu I hamuje replikację wirusa varicella-zoster (Ku i in., 2016). TNF- α jest gwałtownie wyregulowany w odpowiedzi zapalnej, która jest indukowana przez nanocząstki lipidowe zawarte w szczepionce. Jego upregulacja jest również związana z przewlekłym stanem zapalnym w reumatoidalnym zapaleniu stawów (Matsuno i in., 2002). Gwałtowna ekspresja TNF-α po szczepieniu może zakłócać odpowiedź komórek dendrytycznych INF-α, która utrzymuje utajony półpasiec w ryzach.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 422

Toksyczność białka szpiku

Obecnie wyłania się obraz, że SARS-CoV-2 ma poważny wpływ na naczynia krwionośne w wielu organach, w tym na naczynia mózgowe. Jak wspomniano wcześniej, białko kolca ułatwia wejście wirusa do komórki gospodarza poprzez wiązanie się z ACE2 w błonie plazmatycznej. ACE2 jest integralnym białkiem błonowym typu I, które rozszczepia angiotensynę II do angiotensyny(1-7), w ten sposób usuwając angiotensynę II i obniżając ciśnienie krwi. W serii prac Yuichiro Suzuki we współpracy z innymi autorami przedstawił mocny argument, że białko spike samo w sobie może wywołać odpowiedź sygnalizacyjną w naczyniach krwionośnych z potencjalnie rozległymi konsekwencjami (Suzuki, 2020; Suzuki i wsp., 2020; Suzuki i wsp., 2021; Suzuki i Gychka, 2021). Autorzy ci zaobserwowali, że w ciężkich przypadkach COVID-19, SARS-CoV-2 powoduje istotne zmiany morfologiczne w naczyniach płucnych. Analiza pośmiertna płuc pacjentów zmarłych z powodu COVID-19 wykazała cechy histologiczne świadczące o pogrubieniu ściany naczyniowej, głównie w wyniku przerostu tunica media. Powiększone komórki mięśni gładkich stały się zaokrąglone, z obrzękniętymi jądrami i wakuolami cytoplazmatycznymi (Suzuki i in., 2020). Ponadto wykazali oni, że ekspozycja hodowanych komórek mięśni gładkich ludzkiej tętnicy płucnej na podjednostkę S1 białka kolcowego SARS-CoV-2 była wystarczająca do promowania sygnalizacji komórkowej bez pozostałych składników wirusa.

Kolejne prace (Suzuki i in., 2021, Suzuki i Gychka, 2021) wykazały, że podjednostka S1 białka spike tłumi ACE2, powodując stan przypominający tętnicze nadciśnienie płucne (PAH), ciężką chorobę płuc o bardzo wysokiej śmiertelności. Ich model jest przedstawiony tutaj na Rysunku 2. Złowieszczo, Suzuki i Gychka (2021) napisali: "Tak więc, te badania in vivo wykazały, że białko spike wirusa SARS-CoV-1 (bez reszty wirusa) zmniejsza ekspresję ACE2, zwiększa poziom angiotensyny II i zaostrza uszkodzenie płuc." Badania in vivo", na które się tu powoływali (Kuba i in., 2005) wykazały, że uszkodzenie płuc wywołane koronawirusem SARS było spowodowane przede wszystkim zahamowaniem ACE2 przez białko kolca SARS-CoV, co spowodowało duży wzrost angiotensyny II. Suzuki i wsp. (2021) wykazali doświadczalnie, że składnik S1 wirusa SARS-CoV-2, w niskim stężeniu 130 pM, aktywował szlak sygnałowy MEK/ERK/MAPK w celu promowania wzrostu komórek. Spekulowali oni, że efekty te nie będą ograniczone do naczyń płucnych. Kaskada sygnalizacyjna uruchomiona w naczyniach serca spowodowałaby chorobę wieńcową, a aktywacja w mózgu mogłaby doprowadzić do udaru. Przewidywano również wystąpienie nadciśnienia systemowego. Postawili hipotezę, że ta zdolność białka spike do promowania tętniczego nadciśnienia płucnego może predysponować pacjentów, którzy odzyskują zdrowie.

Ryc. 2: Prosty model procesu, w którym białko spike wytwarzane przez szczepionki mRNA może wywoływać odpowiedź patologiczną odmienną od pożądanej indukcji przeciwciał tłumiących wejście wirusa. Przerysowane za zgodą Suzuki i Gychka, 2021.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Strona | 423

z SARS-CoV-2, aby później rozwinąć prawokomorową niewydolność serca. Co więcej, zasugerowali, że podobny efekt może wystąpić w odpowiedzi na szczepionki z mRNA i ostrzegli przed potencjalnymi długoterminowymi konsekwencjami zarówno dla dzieci, jak i dorosłych, którzy otrzymali szczepionki COVID-19 oparte na białku spike (Suzuki i Gychka, 2021).

Interesujące badanie przeprowadzone przez Lei et. al. (2021) wykazało, że pseudowirusy - kule ozdobione białkiem S1 SARS-CoV-2, ale pozbawione wirusowego DNA w swoim rdzeniu - wywołały stan zapalny i uszkodzenia zarówno w tętnicach, jak i w płucach myszy poddanych ekspozycji śródtchawiczej. Następnie wystawiono zdrowe ludzkie komórki śródbłonka na działanie tych samych cząstek pseudowirusowych. Wiązanie się tych cząstek ze śródbłonkowymi receptorami ACE2 prowadziło do uszkodzenia i fragmentacji mitochondriów w tych komórkach śródbłonka, co prowadziło do charakterystycznych zmian patologicznych w związanej z nimi tkance. Badanie to wyraźnie pokazuje, że samo białko spike, niezwiązane z resztą genomu wirusowego, jest wystarczające do wywołania uszkodzeń śródbłonka związanych z COVID-19. Implikacje dla szczepionek, których celem jest spowodowanie, aby komórki produkowały białko spike są jasne i stanowią oczywisty powód do niepokoju.

Objawy neurologiczne związane z COVID-19, takie jak ból głowy, nudności i zawroty głowy, zapalenie mózgu i śmiertelne zakrzepy krwi w mózgu są wskaźnikami szkodliwego działania wirusa na mózg. Buzhdygan et al. (2020) zaproponowali, że przyczyną tych objawów mogą być pierwotne ludzkie komórki śródbłonka mikronaczyniowego mózgu. ACE2 ulega wszechobecnej ekspresji w komórkach śródbłonka naczyń włosowatych mózgu. Ekspresja ACE2 jest wyregulowana w naczyniach mózgowych w związku z demencją i nadciśnieniem, z których oba są czynnikami ryzyka dla złych wyników COVID-19. W badaniu in vitro bariery krew-mózg, składnik S1 białka spike promował utratę integralności bariery, sugerując, że białko spike działające samodzielnie wyzwala odpowiedź prozapalną w komórkach śródbłonka mózgu, co może wyjaśniać neurologiczne konsekwencje choroby (Buzhdygan i in., 2020). Implikacje tej obserwacji są niepokojące, ponieważ szczepionki mRNA indukują syntezę białka spike, które teoretycznie mogłoby działać w podobny sposób, uszkadzając mózg.

Białko spike generowane endogennie przez szczepionkę mogłoby również negatywnie wpływać na męskie jądra, ponieważ receptor ACE2 ulega wysokiej ekspresji w komórkach Leydiga w jądrach (Verma i in., 2020). Kilka badań wykazało obecnie, że białko spike koronawirusa jest w stanie uzyskać dostęp do komórek w jądrach poprzez receptor ACE2 i zakłócić męską reprodukcję (Navarra i in., 2020; Wang i Xu, 2020). W pracy obejmującej pośmiertne badanie jąder sześciu męskich pacjentów z COVID-19 znaleziono mikroskopowe dowody obecności białka spike w komórkach śródmiąższowych w jądrach pacjentów z uszkodzonymi jądrami (Achua i in., 2021).

Możliwy związek z chorobami prionowymi i neurodegeneracją

Choroby prionowe to zbiór chorób neurodegeneracyjnych, które są wywoływane przez nieprawidłowe składanie ważnych białek ustrojowych, które tworzą toksyczne oligomery, które ostatecznie wytrącają się jako fibryle powodując rozległe uszkodzenia neuronów. Stanley Prusiner pierwszy ukuł nazwę "prion", aby opisać te błędnie złożone białka (Prusiner, 1982). Najbardziej znaną chorobą prionową jest choroba MADCOW (gąbczasta encefalopatia bydła), która stała się epidemią wśród europejskiego bydła począwszy od lat 80-tych. Na stronie internetowej CDC poświęconej chorobom prionowym stwierdza się, że "choroby prionowe są zazwyczaj szybko postępujące i zawsze śmiertelne." (Centers for Disease Control and Prevention, 2018). Obecnie uważa się, że wiele chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroba Alzheimera, choroba Parkinsona i

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 424

amyotrophic lateral sclerosis (ALS) mogą być chorobami prionowymi, a naukowcy zidentyfikowali specyficzne białkowe cząstki zakaźne związane z tymi chorobami (Weickenmeier et al., 2019).

Ponadto naukowcy zidentyfikowali motyw sygnaturowy związany z podatnością na błędne składanie w toksyczne oligomery, zwany motywem glicynowego suwaka. Charakteryzuje się on wzorem dwóch reszt glicyny oddzielonych trzema interweniującymi aminokwasami, reprezentowanymi jako GxxxG. Prion bydlęcy związany z MADCOW ma spektakularną sekwencję dziesięciu GxxxGs w rzędzie (patrz uniprot.org/uniprot/P10279).

Mówiąc bardziej ogólnie, motyw GxxxG jest wspólną cechą białek transmembranowych, a glicyny odgrywają istotną rolę w sieciowaniu α-helis w białku (Mueller i in., 2014). Białka prionowe stają się toksyczne, gdy α-helisy błędnie składają się jako β-szety, a białko jest wtedy upośledzone w swojej zdolności do wnikania do błony (Prusiner, 1982). Glicyny w obrębie motywów transmembranowych glycine zipper w białku prekursorowym amyloidu-β (APP) odgrywają centralną rolę w błędnym składaniu amyloidu-β związanym z chorobą Alzheimera (Decock i in., 2016). APP zawiera w sumie cztery motywy GxxxG.

Jeśli weźmiemy pod uwagę, że białko kolca SARS-CoV-2 jest białkiem transmembranowym, a w swojej sekwencji zawiera pięć motywów GxxxG (patrz uniprot.org/uniprot/P0DTC2), niezwykle prawdopodobne staje się, że może zachowywać się jak prion. Jedna z sekwencji GxxxG znajduje się w jego domenie łączącej z błoną. Przypomnijmy, że szczepionki mRNA są zaprojektowane ze zmienioną sekwencją, która zastępuje dwa sąsiadujące aminokwasy w domenie fuzyjnej parą prolin. Jest to celowe działanie, aby zmusić białko do pozostania w stanie otwartym i utrudnić mu fuzję z błoną. Wydaje nam się to niebezpiecznym krokiem w kierunku niewłaściwego składania białka, potencjalnie prowadzącego do choroby prionowej.

W pracy opublikowanej przez J. Barta Classena (2021) zaproponowano, że białko spike w szczepionkach mRNA może wywoływać choroby prionopodobne, częściowo przez jego zdolność do wiązania się z wieloma znanymi białkami i wywoływania ich błędnego składania w potencjalne priony. Idrees i Kumar (2021) zaproponowali, że składnik S1 białka spike jest skłonny do działania jako funkcjonalny amyloid i tworzenia toksycznych agregatów. Autorzy ci napisali, że S1 ma zdolność "do tworzenia amyloidu i toksycznych agregatów, które mogą działać jako nasiona do agregacji wielu źle złożonych białek mózgu i mogą ostatecznie prowadzić do neurodegeneracji."

Według Tetz i Tetz (2020), forma białka spike w SARS-CoV-2 ma regiony prionowe, które nie są obecne w białkach spike dla innych koronawirusów. Chociaż zostało to zgłoszone w nierecenzowanym artykule, autorzy opublikowali wcześniejszą pracę w 2018 r. identyfikującą regiony prionopodobne w wielu wirusach eukariotycznych, więc mają znaczną wiedzę w tej dziedzinie (Tetz i Tetz, 2018).

Ostatni punkt w tym miejscu odnosi się do informacji dotyczących w szczególności szczepionki firmy Pfizer. Publiczny raport oceny Europejskiej Agencji Leków (EMA) jest dokumentem złożonym w celu uzyskania zgody na wprowadzenie szczepionki do obrotu w Europie. Szczegółowo opisuje on przegląd procesu produkcji oraz szereg związanych z nim danych badawczych. Jedną z niepokojących informacji jest obecność "pofragmentowanych gatunków" RNA w roztworze do wstrzykiwań. Są to fragmenty RNA powstałe w wyniku wczesnego zakończenia procesu transkrypcji z szablonu DNA. Fragmenty te, jeśli zostałyby przetłumaczone przez komórkę po wstrzyknięciu, wygenerowałyby niekompletne białka kolców, ponownie powodując zmienioną i nieprzewidywalną strukturę trójwymiarową oraz wpływ fizjologiczny, który w najlepszym przypadku jest neutralny, a w najgorszym szkodliwy dla funkcjonowania komórki. Tych fragmentarycznych białek było znacznie więcej.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Strona | 425

form RNA występujących w produktach wytwarzanych komercyjnie było znacznie więcej niż w produktach stosowanych w badaniach klinicznych. Te ostatnie zostały wyprodukowane w znacznie ściślej kontrolowanym procesie produkcyjnym.

Firma Pfizer twierdzi, że fragmenty RNA "prawdopodobnie... nie spowodują ekspresji białek" ze względu na ich przypuszczalną szybką degradację w komórce. Nie przedstawiono jednak żadnych danych wykluczających ekspresję białek, co skłoniło recenzentów do skomentowania: "Te formy [fragmentarycznego RNA] są słabo scharakteryzowane, a ograniczone dane dotyczące ekspresji białek nie uwzględniają w pełni niepewności związanych z ryzykiem translacji białek/peptydów innych niż zamierzone białko szpiku" (EMA 2020). Według naszej wiedzy od tego czasu nie pojawiły się żadne dane.

Chociaż nie twierdzimy, że białka inne niż białka kolców generowane z pofragmentowanego RNA byłyby błędnie złożone lub w inny sposób patologiczne, uważamy, że przynajmniej przyczyniłyby się do stresu komórkowego, który promuje związane z prionami zmiany konformacyjne w obecnym białku kolców.

1. Lekcje z choroby Parkinsona

Choroba Parkinsona jest chorobą neurodegeneracyjną związaną ze złogami ciał Lewy'ego w mózgu, a głównym białkiem znajdującym się w tych ciałach Lewy'ego jest α-synukleina. To białko, α-synukleina, jest z pewnością prionopodobne, ponieważ w pewnych warunkach agreguje w toksyczne rozpuszczalne oligomery i fibryle (Lema Tomé i in., 2013). Badania wykazały, że błędnie złożona α-synukleina może powstawać najpierw w jelitach, a następnie przemieszczać się stamtąd do mózgu wzdłuż nerwu błędnego, prawdopodobnie w postaci egzosomów uwalnianych z umierających komórek, w których powstało błędnie złożone białko (Kakarla i in., 2020; Steiner i in., 2011). Warunki komórkowe, które promują nieprawidłowe składanie, obejmują zarówno kwaśne pH, jak i wysoką ekspresję cytokin zapalnych. Jest jasne, że nerw błędny jest krytyczny dla transmisji błędnie złożonych białek do mózgu, ponieważ odcięcie nerwu błędnego chroni przed chorobą Parkinsona. Zanik nerwu błędnego w skojarzeniu z chorobą Parkinsona dostarcza kolejnych dowodów na udział nerwu błędnego w transporcie źle złożonych oligomerów α-synukleiny z jelit do mózgu (Walter i in., 2018). Inna ścieżka prowadzi przez nerw węchowy, a utrata zmysłu węchu jest wczesnym objawem choroby Parkinsona. Co złowieszcze, zmniejszenie lub utrata zmysłu węchu jest również częstym objawem infekcji SARS-CoV-2.

Istnieje wiele podobieństw pomiędzy α-synukleiną a białkiem spike, co sugeruje możliwość wystąpienia choroby prionopodobnej po szczepieniu. Wykazaliśmy już, że mRNA w szczepionce kończy się w wysokich stężeniach w wątrobie i śledzionie, dwóch organach, które są dobrze połączone z nerwem błędnym. Kationowe lipidy w szczepionce tworzą kwaśne pH sprzyjające niewłaściwemu składaniu, a także wywołują silną odpowiedź zapalną, kolejny warunek predysponujący.

Centra zarodkowe to struktury w obrębie śledziony i innych wtórnych narządów limfoidalnych, gdzie pęcherzykowe komórki dendrytyczne prezentują antygeny komórkom B, które z kolei doskonalą odpowiedź przeciwciał. Naukowcy wykazali, że szczepionki mRNA, w przeciwieństwie do rekombinowanych szczepionek białkowych, wywołują silny rozwój przeciwciał neutralizujących w tych centrach zarodkowych w śledzionie (Lederer i in., 2020). Oznacza to jednak również, że szczepionki mRNA stwarzają idealną sytuację do tworzenia prionów z białka kolca i ich transportu przez egzosomy wzdłuż nerwu błędnego do mózgu.

Badania wykazały, że rozprzestrzenianie się prionów z jednego zwierzęcia na drugie pojawia się najpierw w tkankach limfoidalnych, szczególnie w śledzionie. Zróżnicowane pęcherzykowe komórki dendrytyczne odgrywają centralną rolę w tym procesie, ponieważ gromadzą źle złożone białka prionowe (Al-Dybiat i in., 2019). Odpowiedź zapalna

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 426

upreguluje syntezę α-synukleiny w tych komórkach dendrytycznych, zwiększając ryzyko powstawania prionów. Priony, które gromadzą się w cytoplazmie są pakowane w ciała lipidowe, które są uwalniane jako egzosomy (Liu i in., 2017). Egzosomy te ostatecznie wędrują do mózgu, powodując chorobę.

2. Wydzielanie szczepionki

W Internecie pojawiła się spora paplanina na temat możliwości wywoływania przez osoby zaszczepione choroby u osób nieszczepionych, znajdujących się w bliskim sąsiedztwie. Chociaż może się to wydawać trudne do uwierzenia, istnieje prawdopodobny proces, w którym może to nastąpić poprzez uwalnianie egzosomów z komórek dendrytycznych w śledzionie zawierających błędnie złożone białka kolców, w kompleksie z innymi białkami przekształconymi przez priony. Egzosomy te mogą podróżować do odległych miejsc. Nie jest wykluczone, że są one uwalniane z płuc i wdychane przez osobę znajdującą się w pobliżu. Pęcherzyki zewnątrzkomórkowe, w tym egzosomy, zostały wykryte w plwocinie, śluzie, płynie wyściełającym nabłonek i płynie z płukania oskrzelowo-pęcherzykowego w powiązaniu z chorobami układu oddechowego (Lucchetti i in., 2021).

W badaniu fazy 1/2/3 przeprowadzonym przez firmę BioNTech nad szczepionką mRNA firmy Pfizer w protokole badania zaznaczono, że przewiduje się możliwość wtórnego narażenia na działanie szczepionki (BioNTech, 2020). Protokół zawierał wymóg, aby "narażenie w czasie ciąży" zostało zgłoszone przez uczestników badania. Następnie podano przykłady "narażenia środowiskowego w czasie ciąży", które obejmowały narażenie "na badaną interwencję poprzez wdychanie lub kontakt ze skórą". Zasugerowali nawet dwa poziomy narażenia pośredniego: "męski członek rodziny lub pracownik służby zdrowia, który był narażony na działanie badanej interwencji poprzez wdychanie lub kontakt ze skórą, naraża następnie swoją partnerkę przed lub około czasu zapłodnienia."

Pojawienie się nowych wariantów wirusa SARS-CoV-2

Interesująca hipoteza została zaproponowana w pracy opublikowanej w Nature, w której opisano przypadek poważnej choroby COVID-19 u pacjenta z nowotworem, który przyjmował leki chemioterapii nowotworów obniżające odporność (Kemp i in., 2021). Pacjent przeżył 101 dni po przyjęciu do szpitala, ostatecznie poddając się w walce z wirusem. Przez całe 101 dni pacjent nieustannie rozsiewał wirusy, dlatego też został przeniesiony do izolatki chorób zakaźnych z podciśnieniem i wysoką wymianą powietrza, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się zakażeń.

W trakcie pobytu w szpitalu pacjent był leczony preparatem Remdesivir, a następnie dwiema seriami osocza zawierającego przeciwciała, pobranego od osób, które wyleczyły się z COVID-19 (osocze rekonwalescencyjne). Dopiero po leczeniu osoczem wirus zaczął szybko mutować i w końcu pojawił się nowy, dominujący szczep, który został zweryfikowany na podstawie próbek pobranych z nosa i gardła pacjenta. Pacjent z obniżoną odpornością ma niewielkie wsparcie ze strony cytotoksycznych limfocytów T w oczyszczaniu wirusa.

Eksperyment in vitro wykazał, że ten zmutowany szczep miał zmniejszoną wrażliwość na wiele jednostek osocza rekonwalescentów pobranych od kilku pacjentów, którzy wyzdrowieli. Autorzy zaproponowali, że podawane przeciwciała w rzeczywistości przyspieszyły tempo mutacji wirusa, ponieważ pacjent nie był w stanie w pełni usunąć wirusa z powodu słabej odpowiedzi immunologicznej. Pozwoliło to na uruchomienie programu "przetrwania najlepiej przystosowanych", który ostatecznie zasiedlił ciało pacjenta nowym, odpornym na przeciwciała szczepem. Przedłużająca się replikacja wirusa u tego pacjenta doprowadziła do "wirusowej ucieczki immunologicznej" i podobnych opornych szczepów.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 427

szczepy mogłyby potencjalnie bardzo szybko rozprzestrzeniać się w narażonej populacji (Kemp et al., 2021). W rzeczy samej, podobny proces może prawdopodobnie być w pracy w celu wytworzenia wysoce zakaźnych nowych szczepów, które obecnie pojawiają się w Wielkiej Brytanii, Południowej Afryce i Brazylii.

Istnieją co najmniej dwa obawy, że mamy w odniesieniu do tego eksperymentu, w odniesieniu do szczepionek mRNA. Po pierwsze, poprzez ciągłe zakażanie pacjentów z obniżoną odpornością możemy oczekiwać dalszego pojawiania się nowych szczepów, które są odporne na przeciwciała indukowane przez szczepionkę, w związku z czym szczepionka może szybko stać się przestarzała i może pojawić się żądanie, aby ludność poddała się kolejnej masowej kampanii szczepień. Już teraz opublikowane badania przeprowadzone przez naukowców z firmy Pfizer wykazały, że skuteczność szczepionki jest obniżona w przypadku wielu z tych wariantów szczepów. Szczepionka była tylko w 2/3 tak skuteczna przeciwko szczepowi południowoafrykańskiemu jak przeciwko szczepowi pierwotnemu (Liu et al., 2021).

Drugą, bardziej złowieszczą kwestią jest zastanowienie się, co stanie się z pacjentem z obniżoną odpornością po szczepieniu. Można sobie wyobrazić, że odpowie on na szczepionkę wytwarzając przeciwciała, ale te przeciwciała nie będą w stanie powstrzymać choroby po ekspozycji na COVID-19 z powodu upośledzonej funkcji cytotoksycznych limfocytów T. Taki scenariusz nie różni się wiele od podawania osocza rekonwalescentów pacjentom z obniżoną odpornością, a więc może doprowadzić do ewolucji szczepów opornych na przeciwciała w ten sam sposób, tylko na znacznie większą skalę. Ta możliwość z pewnością zostanie wykorzystana jako argument za powtarzającymi się co kilka miesięcy seriami szczepionek, z coraz większą liczbą wariantów wirusów zakodowanych w szczepionkach. Jest to wyścig zbrojeń, który prawdopodobnie przegramy.

Potencjał trwałej inkorporacji genu białka szpiku do ludzkiego DNA

Twierdzi się, że szczepionki oparte na mRNA są bezpieczniejsze od szczepionek opartych na DNA, które działają poprzez wprowadzenie kodu genetycznego docelowego białka antygenowego do wirusa DNA, ponieważ RNA nie może zostać przypadkowo włączony do ludzkiego genomu. Nie jest jednak wcale jasne, czy to prawda. Wiadomo już, że klasyczny model DNA → RNA → białko jest fałszywy. Bezsporne jest, że istnieje duża klasa wirusów zwanych retrowirusami, które przenoszą geny odwrotnej transkrypcji RNA z powrotem do komplementarnego DNA (cDNA). W 1975 r. Howard Temin, Renato Dulbecco i David Baltimore otrzymali wspólnie Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny za odkrycie odwrotnej transkryptazy i jej syntezy przez retrowirusy (takie jak ludzki wirus niedoboru odporności (HIV)) w celu uzyskania DNA z RNA (Temin i Mizutani, 1970, Baltimore, 1970).

Znacznie później odkryto, że odwrotna transkryptaza nie jest unikalna dla retrowirusów. Ponad jedna trzecia ludzkiego genomu jest poświęcona tajemniczym ruchomym elementom DNA zwanym SINEs i LINEs (odpowiednio: short i long interspersed nuclear elements). LINEs dostarczają zdolności odwrotnej transkryptazy do przekształcania RNA w DNA, a SINEs zapewniają wsparcie w integracji DNA z genomem. W ten sposób elementy te dostarczają narzędzi potrzebnych do przekształcenia RNA w DNA i włączenia go do genomu w celu zachowania nowego genu przez kolejne pokolenia (Weiner, 2002).

SINEs i LINEs należą do większej klasy elementów genetycznych zwanych retrotranspozonami. Retrotranspozony mogą kopiować i wklejać swoje DNA do nowego miejsca w genomie poprzez RNA

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 428

pośredni, wprowadzając przy tym ewentualnie zmiany genetyczne (Pray, 2008). Retrotranspozony, znane również jako "skaczące geny", zostały po raz pierwszy zidentyfikowane przez genetyka Barbarę McClintock z Cold Spring Harbor Laboratory w Nowym Jorku, ponad 50 lat temu (McClintock, 1965). Znacznie później, w 1983 roku, otrzymała za tę pracę nagrodę Nobla.

Co niezwykłe, retrotranspozony wydają się być zdolne do rozszerzania swojej domeny z pokolenia na pokolenie. LINEs i SINEs współpracują w celu inwazji na nowe miejsca w genomie poprzez translokację ich DNA do RNA i z powrotem do świeżej kopii DNA, która jest następnie wstawiana do bogatego w AT regionu genomu. Te LINE i SINE były przez długi czas uważane za "śmieciowe" DNA, absurdalny pomysł, który obecnie został obalony, ponieważ wzrosła świadomość ich krytycznych funkcji. W szczególności stało się jasne, że mogą one również importować RNA z egzogennego źródła do DNA gospodarza - ssaka. Wykazano, że retrowirusopodobne elementy powtórzone, znajdujące się w genomie myszy, zwane wewnątrzcystralnymi cząsteczkami A (IAPs), są zdolne do włączania wirusowego RNA do genomu myszy. Rekombinacja pomiędzy egzogennym, nieretrowirusowym wirusem RNA a retrotanspozonem IAP spowodowała odwrotną transkrypcję wirusowego RNA i integrację do genomu gospodarza (Geuking i in., 2009).

Ponadto, jak zobaczymy później, mRNA w nowych szczepionkach SARS-CoV-2 może być również przekazywane z pokolenia na pokolenie, z pomocą LINEs wyrażonych w spermie, poprzez niezintegrowane cDNA zamknięte w plazmidach. Implikacje tego przewidywalnego zjawiska są niejasne, ale potencjalnie dalekosiężne.

1. Egzogenne i endogenne retrowirusy

Istnieje również obawa, że RNA w szczepionkach mRNA może zostać przeniesione do ludzkiego genomu przy udziale retrowirusów. Retrowirusy to klasa wirusów, które zachowują swoją informację genomową w postaci RNA, ale posiadają enzymy potrzebne do odwrotnej transkrypcji ich RNA na DNA i wprowadzenia go do genomu gospodarza. Następnie opierają się na istniejących naturalnych narzędziach gospodarza do produkcji kopii wirusa poprzez translację DNA z powrotem do RNA oraz do produkcji białek, dla których wirusowe RNA koduje i złożenia ich w świeżą cząsteczkę wirusową (Lesbats i in., 2016).

Ludzkie endogenne retrowirusy (HERVs) są łagodnymi odcinkami w DNA człowieka, które ściśle przypominają retrowirusy, i które, jak się uważa, stały się trwałymi sekwencjami w ludzkim genomie w procesie integracji z tego, co pierwotnie było egzogennym retrowirusem. Retrowirusy endogenne występują licznie u wszystkich kręgowców szczękowych i szacuje się, że zajmują 5-8% ludzkiego genomu. Białko syncytina, które stało się niezbędne dla fuzji łożyska ze ścianą macicy oraz dla etapu fuzji pomiędzy plemnikiem a komórką jajową podczas zapłodnienia, jest dobrym przykładem endogennego białka retrowirusowego. Syncytina jest genem otoczki niedawno zidentyfikowanego ludzkiego endogennego defektywnego retrowirusa, HERV-W (Mi i in., 2000). Podczas ciąży płód wykazuje wysoki poziom ekspresji innego endogennego retrowirusa, HERV-R, i wydaje się, że chroni on płód przed atakiem immunologicznym ze strony matki (Luganini i Gribaudo, 2020). Endogenne elementy retrowirusowe blisko przypominają retrotranspozony. Ich odwrotna transkryptaza, gdy ulegnie ekspresji, ma teoretyczną zdolność przekształcania białkowego RNA kolców ze szczepionek mRNA w DNA.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 429

2. Trwała integracja DNA egzogennych genów retrowirusów

Ludzie są kolonizowani przez duży zbiór egzogennych retrowirusów, które w wielu przypadkach nie wyrządzają żadnej szkody gospodarzowi, a nawet mogą być symbiotyczne (Luganini i Gribaudo, 2020). Wirusy egzogenne mogą zostać przekształcone w wirusy endogenne (trwale włączone do DNA gospodarza) w laboratorium, jak wykazał Rudolf Jaenisch (Jaenisch, 1976), który zainfekował preimplantacyjne embriony myszy wirusem Moloney murine leukemia (M-MuLV). U myszy uzyskanych z tych zakażonych zarodków rozwinęła się białaczka, a wirusowe DNA zostało zintegrowane z ich linią zarodkową i przekazane potomstwu. Oprócz wbudowywania wirusowego DNA do genomu gospodarza, już w 1980 r. wykazano, że plazmidy DNA mogą być mikroiniekcjami do jąder embrionów myszy w celu wytworzenia transgenicznych myszy, które się rozmnażają (Gordon et al., 1980). Plazmidowe DNA zostało włączone do genomu jądrowego myszy poprzez istniejące naturalne procesy, dzięki czemu nowo nabyta informacja genetyczna została zachowana w genomie potomstwa. Odkrycie to stało się od tego czasu podstawą wielu eksperymentów inżynierii genetycznej nad transgenicznymi myszami zmodyfikowanymi w celu ekspresji nowo nabytych genów ludzkich (Bouabe i Okkenhaug, 2013).

3. LINE-1 jest szeroko ekspresjonowana

Same LINE stanowią ponad 20% ludzkiego genomu. Najbardziej rozpowszechnioną LINE jest LINE-1, która koduje odwrotną transkryptazę regulującą podstawowe procesy biologiczne. Ekspresja LINE-1 zachodzi w wielu typach komórek, ale szczególnie wysoka jest w plemnikach. Komórki plemników mogą być wykorzystywane jako wektory zarówno egzogennego DNA, jak i egzogennego RNA w testach transferu genów z udziałem plemników. Plemniki mogą odwracać transkrypcję egzogennego RNA bezpośrednio do cDNA i mogą dostarczać plazmidy pakujące to cDNA do zapłodnionego jaja. Plazmidy te są w stanie rozmnażać się w rozwijającym się zarodku i zasiedlać wiele tkanek płodu. W rzeczywistości przeżywają one do wieku dorosłego jako struktury pozachromosomalne i są zdolne do przekazywania ich potomstwu. Plazmidy te są transkrypcyjnie kompetentne, co oznacza, że mogą być wykorzystane do syntezy białek kodowanych przez zawarte w nich DNA (Pittoggi i in., 2006).

Oprócz plemników, embriony wykazują również ekspresję odwrotnej transkryptazy przed implantacją, a jej zahamowanie powoduje zatrzymanie rozwoju. LINE-1 ulega również ekspresji w komórkach nowotworowych, a wyciszenie ludzkiej LINE-1 za pomocą interferencji RNA indukuje różnicowanie w wielu liniach komórek nowotworowych. Mechanizm odwrotnej transkryptazy jest zaangażowany w genezę nowej informacji genetycznej, zarówno w komórkach nowotworowych, jak i w komórkach zarodkowych. W wielu tkankach nowotworowych stwierdzono wysoki poziom ekspresji LINE-1, a w ich jądrze znajduje się wiele plazmidów pozachromosomalnych. Glejaki złośliwe są pierwotnymi nowotworami ośrodkowego układu nerwowego. Wykazano eksperymentalnie, że guzy te uwalniają egzosomy zawierające DNA, RNA i białka, które trafiają do krążenia ogólnego (Vaidya i Sugaya, 2020). LINE-1 ulega również wysokiej ekspresji w komórkach odpornościowych w kilku chorobach autoimmunologicznych, takich jak toczeń rumieniowaty układowy, Sjögrens i łuszczyca (Zhang i in., 2020).

4. Włączenie genu białka kolca do ludzkiego genomu

Wykazano, że neurony z mózgu pacjentów z chorobą Alzheimera są nosicielami wielu wariantów genu dla białka prekursorowego amyloidu APP, włączonych do genomu, które powstają w procesie zwanym somatyczną rekombinacją genów (SGR) (Kaeser i in., 2020). SGR wymaga transkrypcji genów, przerwania nici DNA i aktywności odwrotnej transkryptazy, z których wszystkie

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 430

mogą być promowane przez dobrze znane czynniki ryzyka choroby Alzheimera. DNA kodujące APP jest odwrotnie transkrybowane na RNA, a następnie transkrybowane z powrotem na DNA i włączane do genomu w miejscu przerwania nici. Ponieważ RNA jest bardziej podatne na mutacje, DNA w tych mozaikowych kopiach zawiera wiele zmutowanych wariantów genu, więc komórka staje się mozaikowa, zdolna do produkcji wielu wariantów APP. Neurony od pacjentów z chorobą Alzheimera zawierały w swoich chromosomach aż 500 milionów par zasad nadmiarowego DNA (Bushman i in., 2015).

Naukowcy z MIT i Harvardu opublikowali w 2021 r. niepokojącą pracę, w której przedstawili mocne dowody na to, że RNA SARS-CoV-2 może być odwrotnie transkrybowane do DNA i zintegrowane z ludzkim DNA (Zhang i in., 2021). Do zbadania tego pomysłu skłoniła ich obserwacja, że wielu pacjentów nadal wykazuje pozytywny wynik testu na obecność COVID-19 po tym, jak wirus został już usunięty z ich organizmu. Autorzy znaleźli chimeryczne transkrypty, które zawierały sekwencje wirusowego DNA połączone z sekwencjami komórkowego DNA u pacjentów, którzy wyleczyli się z COVID-19. Ponieważ w ciężkich przypadkach COVID-19 często wywołuje burzę cytokinową, autorzy potwierdzili możliwość zwiększonej aktywności odwrotnej transkryptazy w badaniu in vitro z użyciem podłoża kondycjonowanego zawierającego cytokiny w hodowlach komórkowych. Stwierdzili 2-3-krotny wzrost ekspresji endogennej LINE-1 w odpowiedzi na cytokiny. Egzogenne RNA z wirusa włączone do ludzkiego DNA może wytwarzać fragmenty białek wirusowych w nieskończoność po usunięciu zakażenia, co daje fałszywie dodatni wynik testu PCR.

5. Wirusowa biegunka bydła: Niepokojący model

Wirusowa biegunka bydła (BVD) jest zakaźną chorobą wirusową, która dotyka bydło na całym świecie. Należy ona do klasy pestiwirusów, które są małymi, kulistymi, jednoniciowymi, otoczkowymi wirusami RNA. Choroba ta wiąże się z chorobami układu pokarmowego, oddechowego i rozrodczego. Unikalną cechą BVD jest to, że wirus może przeniknąć przez łożysko zakażonej ciężarnej matki. Może to prowadzić do urodzenia cielęcia, które jest nosicielem wewnątrzkomórkowych cząstek wirusa, które myli z "samym sobą". Jego system immunologiczny nie rozpoznaje wirusa jako obcej inwazji, a w rezultacie cielę rozsiewa wirusa w dużych ilościach przez całe życie, potencjalnie zarażając całe stado. Powszechną praktyką stało się identyfikowanie takich cieląt-nosicieli i wybijanie ich ze stada w celu ograniczenia infekcji (Khodakaram-Tafti & Farjanikish, 2017).

Wydaje się prawdopodobne, że w przyszłości może dojść do niebezpiecznej sytuacji, w której kobieta otrzyma szczepionkę mRNA przeciwko SARS-CoV-2, a następnie wkrótce potem poczęcie dziecka. Plemniki mogłyby swobodnie pobierać liposomy zawierające RNA ze szczepionki i przekształcać je w DNA za pomocą LINE-1. Następnie wytworzyłyby plazmidy zawierające kod białka spike, które zostałyby pobrane przez zapłodnioną komórkę jajową w opisanym powyżej procesie. Dziecko, które się urodzi, jest wtedy potencjalnie niezdolne do wytworzenia przeciwciał przeciwko białku spike, ponieważ jego system immunologiczny uważa je za "własne". Gdyby to niemowlę zostało zainfekowane SARS-CoV-2 w jakimkolwiek momencie swojego życia, jego system immunologiczny nie byłby w stanie obronić się przed wirusem, a wirus przypuszczalnie mógłby się swobodnie rozmnażać w ciele niemowlęcia bez ograniczeń. Logicznie rzecz biorąc, w takiej sytuacji niemowlę stałoby się superrozpowszechniaczem. Wprawdzie w tej chwili są to spekulacje, ale z tego, co wiemy o retrotranspozonach, plemnikach, zapłodnieniu, układzie odpornościowym i wirusach, wynika, że takiego scenariusza nie można wykluczyć. Wykazano już w doświadczeniach na myszach, że elementy genetyczne w szczepionkach wektorowych DNA, które są w istocie plazmidami, mogą integrować się z gospodarzem.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 431

genomu gospodarza (Wang et al., 2004). W rzeczywistości, taki proces został zasugerowany jako podstawa ewolucji Lamarcki'ego, zdefiniowanej jako dziedziczenie cech nabytych (Steele, 1980).

Uświadomienie sobie, że to, co dawniej nazywano "śmieciowym DNA", wcale nim nie jest, jest tylko jednym z rezultatów nowego paradygmatu filozoficznego w ludzkim języku, biologii i genetyce, opartego na genomice fraktalnej (Pellionisz, 2012) - paradygmatu, który Pellionisz wiąże z zaangażowaniem "prawdziwych reprezentacji narracyjnych" (TNR; Oller, 2010), realizowanych jako "iteracje fraktalnego szablonu" w wysoce powtarzalne procesy normalnego rozwoju wielu rozgałęzionych struktur ludzkiego ciała. Procesy te są liczne w płucach, nerkach, żyłach i tętnicach, a przede wszystkim w mózgu. Szczepionki mRNA są eksperymentalną terapią genową, która może wprowadzić kod białka szpiku SARS-CoV-2 do ludzkiego DNA. Ten kod DNA mógłby poinstruować syntezę dużej liczby kopii białkowych cząstek zakaźnych, a to może potencjalnie wprowadzić wiele fałszywych sygnałów do rozwijającej się narracji, skutkując nieprzewidywalnymi wynikami.

Wniosek

Eksperymentalne szczepionki mRNA są zapowiadane jako potencjalnie bardzo korzystne, ale niosą też ze sobą możliwość tragicznych, a nawet katastrofalnych nieprzewidzianych konsekwencji. Szczepionki mRNA przeciwko SARS-CoV-2 zostały wprowadzone z wielkim entuzjazmem, ale istnieje wiele aspektów ich powszechnego stosowania, które zasługują na niepokój. Niektóre z nich, choć nie wszystkie, zostały tu omówione i chcemy podkreślić, że są one potencjalnie poważne i mogą nie być widoczne przez lata, a nawet przez całe pokolenia. W celu odpowiedniego wykluczenia niekorzystnych możliwości opisanych w niniejszym dokumencie, zalecamy, co najmniej, przyjęcie następujących praktyk badawczych i nadzorczych:

- Narodowy wysiłek w celu zebrania szczegółowych danych na temat zdarzeń niepożądanych związanych ze szczepionkami mRNA z obfitym przydziałem środków finansowych, śledzonych znacznie dłużej niż pierwsze kilka tygodni po szczepieniu.

- Powtórne badanie autoprzeciwciał u osób, które otrzymały szczepionkę. Testowane autoprzeciwciała mogą być standaryzowane i powinny być oparte na wcześniej udokumentowanych przeciwciałach i autoprzeciwciałach potencjalnie wywołanych przez białko spike. Obejmują one autoprzeciwciała przeciwko fosfolipidom, kolagenowi, aktynie, tyreoperoksydazie (TPO), białku podstawowemu mieliny, transglutaminazie tkankowej i być może innym.

- Profilowanie immunologiczne związane z równowagą cytokinową i związanymi z nią efektami biologicznymi. Badania powinny obejmować, co najmniej, IL-6, INF-α, D-dimery, fibrynogen i białko C-reaktywne.

- Badania porównujące populacje, które zostały zaszczepione szczepionkami mRNA i te, które nie zostały zaszczepione, aby potwierdzić oczekiwane zmniejszenie częstości infekcji i łagodniejsze objawy w grupie zaszczepionej, a jednocześnie porównać częstość występowania różnych chorób autoimmunologicznych i chorób prionowych w tych samych dwóch populacjach.

- Badania oceniające, czy możliwe jest nabycie przez osobę nieszczepioną specyficznych dla szczepionki form białek kolcowych od osoby zaszczepionej, przebywającej w bliskim sąsiedztwie.

- Badania in vitro oceniające, czy nanocząsteczki mRNA mogą być pobierane przez plemniki i przekształcane w plazmidy cDNA.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 432

- Badania na zwierzętach w celu ustalenia, czy szczepienie na krótko przed poczęciem może spowodować, że potomstwo będzie nosić w swoich tkankach plazmidy kodujące białka kolców, prawdopodobnie zintegrowane z ich genomem.

- Badania in vitro mające na celu lepsze zrozumienie toksyczności białka spike dla mózgu, serca, jąder, itp.

Polityka publiczna w zakresie masowych szczepień opierała się na założeniu, że stosunek ryzyka do korzyści w przypadku nowych szczepionek mRNA jest bezdyskusyjny. Wraz z rozpoczęciem masowej kampanii szczepień w odpowiedzi na ogłoszony międzynarodowy stan zagrożenia COVID-19, rozpoczęliśmy eksperymenty szczepionkowe na skalę światową. Powinniśmy przynajmniej wykorzystać dane dostępne z tych eksperymentów, aby dowiedzieć się więcej o tej nowej i wcześniej niesprawdzonej technologii. A w przyszłości wzywamy rządy do zachowania większej ostrożności w obliczu nowych biotechnologii.

Wreszcie, jako oczywista, ale tragicznie ignorowana sugestia, rząd powinien również zachęcać ludność do podejmowania bezpiecznych i przystępnych cenowo kroków w celu naturalnego wzmocnienia ich systemów odpornościowych, takich jak przebywanie na słońcu w celu podniesienia poziomu witaminy D (Ali, 2020) i spożywanie głównie organicznej, pełnowartościowej żywności, a nie nafaszerowanej chemią żywności przetworzonej (Rico-Campà et al., 2019). Należy również zachęcać do spożywania pokarmów będących dobrym źródłem witaminy A, witaminy C i witaminy K2, ponieważ niedobory tych witamin są związane ze złymi wynikami leczenia COVID-19 (Goddek, 2020; Sarohan, 2020).

Podziękowania

Badania te zostały sfinansowane częściowo przez Quanta Computers, Inc, Tajwan, pod auspicjami projektu Qmulus.

Konkurencyjne interesy

Autorzy nie mają żadnych konkurencyjnych interesów ani konfliktów do zgłoszenia.

Piśmiennictwo

Achua, J. K., Chu, K. Y., Ibrahim, E., Khodamoradi, K., Delma, K. S., Ramsamy, R. ... Arora, H. (2021). Histopatology and Ultrastructural Findings of Fatal COVID-19 Infections on Testis. The World Journal of Men's Health 39(1): 65-74. https://doi.org/10.5534/wjmh.200170.

Al-Dybiat, I., Moudjou, M., Martin, D., Reine, F., Herzog, L., Truchet, S., ... Sibille, P. (2019) Prion Strain-dependent Tropism is Maintained between Spleen and Granuloma and Relies on Lymphofollicular Structures. Scientific Reports 9: 14656. https://doi.org/10.1038/s41598-019-51084-1.

Ali, N. (2020). Role of Vitamin D in Preventing of COVID-19 Infection, Progression and Severity. Journal of Infection and Public Health 13(10): 1373-1380. https://doi.org/10.1016/j.jiph.2020.06.021.

Ansari, B. Rosen, L. B., Lisco, A., Gilden, D., Holland, S. M., Zerbe, C. S., ... Cohen, J. I. (2020). Primary and Acquired Immunodeficiencies Associated with Severe Varicella-Zoster Virus Infections. Clinical Infectious Diseases August 28 [Epub ahead of print]. https://doi.org/10.1093/cid/ciaa1274.

Arvin, A. M., Fink, K. Schmid, M. A., Cathcart, A., Spreafico, R., Havenar-Daughton, C. ... Virgin, H. W. (2020). A Perspective on Potential Antibody-Dependent Enhancement of SARS-CoV-2. Nature 584(7821): 353-363. https://doi.org/10.1038/s41586-020-2538-8.

Aslam, R., Kapur, R., egel, G. B., Guo, L., Zufferey, A., Ni, H. & Semple, J. W. (2016). The Spleen Dictates Platelet

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 433

Destruction, Anti-platelet Antibody Production, and Lymphocyte Distribution Patterns in a Murine Model of Immune Thrombocytopenia. Experimental Hematology 44(10): 924-930. https://doi.org/10.1016/j.exphem.2016.07.004.

Baden, L. R., El Sahly, H. M., Essink, B.,Kotloff, K., Frey, S., Novak, R. ... Zaks, T. (2021). Efficacy and Safety of the mRNA-1273 SARS-CoV-2 Vaccine. The New England Journal of Medicine 384: 403-416. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2035389.

Bahl, K., Senn, J. J., Yuzhakov, O., Bulychev, A., Brito, L. A., Hassett, K. J. ... Ciaramella, G. (2017). Preclinical and Clinical Demonstration of Immunogenicity by mRNA Vaccines against H10N8 and H7N9 Influenza Viruses. Molecular Therapy 25(6): 1316-1327. http://dx.doi.org/10.1016/j.ymthe.2017.03.035.

Baker, A. N., Richards, S.-J., Guy, C. S., Congdon, T. R., Hasan, M., Zwetsloot, A. J., ... Gibson, M. I. (2020). The SARS-COV-2 Spike Protein Binds Sialic Acids and Enables Rapid Detection in a Lateral Flow Point of Care Diagnostic Device. ACS Central Science 6(11): 2046-2052. https://doi.org/10.1021/acscentsci.0c00855.

Baltimore, D. (1970). Viral RNA-dependent DNA Polymerase: RNA-dependent DNA Polymerase in visions of RNA Tumor Viruses. Nature 226(5252): 1209-1211. https://doi.org/10.1038/2261209a0.

Bardina, S. V., Bunduc, P., Tripathi, S., Duehr, J., Frere, J. J., Brown, J. A. ... Lim, J. K. (2017). Enhancement of Zika Virus Pathogenesis by Preexisting Antiflavivirus Immunity. Science 356(6334): 175-180. https://doi.org/10.1126/science.aal4365.

Beltramello, M., Williams, K. L., Simmons, C. P., Macagno, A., Simonelli, L., Ha Quyen, N. T. ... Sallusto, F. (2010). The Human Immune Response to Dengue Virus is Dominated by Highly Cross-Reactive Antibodies Endowed with Neutralizing and Enhancing Activity. Cell Host Microbe 8(3): 271-83. https://doi.org/10.1016/j.chom.2010.08.007.

Bertin, D., Brodovitch, A., Beziane, A., Hug, S., Bouamri, A., Mege, J. L. ... Bardin, N. (2020). Anticardiolipin IgG Autoantibody Level Is an Independent Risk Factor for COVID-19 Severity. Arthritis & Rheumatology, 72(11), 1953-1955. https://doi.org/10.1002/art.41409.

Bhattacharjee, S. & Banerjee, M. (2020). Immune Thrombocytopenia Secondary to COVID-19: a Systematic Review SN Comprehensive Clinical Medicine 2: 2048-2058. https://doi.org/10.1007/s42399-020-00521-8.

BioNTech (2020). A Phase 1/2/3, Placebo-Controlled, Randomized, Observer-Blind, Dose-Finding Study to Evaluate the Safety, Tolerability, Immunogenicity, and Efficacy of Sars-CoV-2 RNA Vaccine Candidates against COVID-19 in Healthy Individuals. PF-07302048 (BNT162 RNA-Based COVID-19 Vaccines) Protokół C4591001. Listopad. https://media.tghn.org/medialibrary/2020/11/C4591001_Clinical_Protocol_Nov2020_Pfizer_BioNTech.pdf.

Blumenthal, K. G., Robinson, L. B., Camargo, C. Jr., Shenoy, E. S., Banerji, A., Landman, A. B., Wickner, P. (2021) Acute Allergic Reactions to mRNA COVID-19 Vaccines. Journal of the American Medical Association 325(15):1562-1565. https://doi.org/10.1001/jama.2021.3976.

Bonsell, D. (2021, 10 stycznia). Największy wielomiejscowy kompleks dystrybucyjny w Departamencie Obrony realizuje dostawy na potrzeby operacji Warp. Defense Logistics Agency. Retrieved January 27, 2021, from https://www.dla.mil/AboutDLA/News/NewsArticleView/Article/2467282/largest-warehouse-in-defense-department-delivers-for-operation-warp-speed/.

Bouabe, H. & Okkenhaug, K. (2013). Gene Targeting in Mice: a Review. Methods in Molecular Biology 2013; 1064: 315-336. https://doi.org/10.1007/978-1-62703-601-6_23.

Brown, R. B. (2021) Outcome Reporting Bias in COVID-19 mRNA Vaccine Clinical Trials. Medicina (Kaunas) 57(3): 199. https://www.doi.org/10.3390/medicina57030199.

Buonsenso, D., Riitano, F., & Valentini, P. (2020). Pediatric Inflammatory Multisystem Syndrome Temporally Related with SARS-CoV-2: Immunological Similarities with Acute Rheumatic Fever and Toxic Shock Syndrome. Frontiers in Pediatrics 8: 574. https://doi.org/10.3389/fped.2020.00574.

Bushman, D. M., Kaeser, G. E., Siddoway, B., Westra, J. W., Rivera, R. R., Rehen, S. K. ... Chun, J. (2015). Genomic Mosaicism with Increased Amyloid Precursor Protein (APP) Gene Copy Number in Single Neurons from Sporadic Alzheimers Disease Brains. eLife 4: e05116. https://doi.org/10.7554/eLife.05116.

Buzhdygana, T. P., DeOrec, B. J., Baldwin-Leclair, A., Bullock, T. A., McGary, H. M. ... Ramirez, S. H. (2020). The

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Strona | 434

SARS-CoV-2 Spike Protein Alters Barrier Function in 2D Static and 3D Microfluidic in-Vitro Models of the Human Blood-Brain Barrier. Neurobiology of Disease 146: 105131. https://doi.org/10.1016/j.nbd.2020.105131.

CDC COVID-19 Response Team; Food and Drug Administration (2021, 15 stycznia). Allergic Reactions Including Anaphylaxis After Receipt of the First Dose of Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine-United States, December 14-23, 2020. Morbidity and Mortality Weekly Report 70(2): 46. https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/wr/mm7002e1.htm.

CDC COVID-19 Response Team; Food and Drug Administration (2021, styczeń 29). Reakcje alergiczne, w tym anafilaksja, po otrzymaniu pierwszej dawki szczepionki Moderna COVID-19 w Stanach Zjednoczonych. 21 grudnia 2020 -- 10 stycznia 2021. MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report 70(4): 125-129. https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/wr/mm7004e1.htm.

Campos, J. Slon, L., Mongkolsapaya, J., & Screaton, G. R. (2018). The Immune Response Against Flaviviruses. Nature immunology 19(11): 1189-1198. https://doi.org/10.1038/s41590-018-0210-3.

Carsetti, R., Zaffina, S., Piano Mortari, E., Terreri, S., Corrente, F., Capponi, C., ... & Locatelli, F. (2020). Different Innate and Adaptive Immune Responses to SARS-CoV-2 Infection of Asymptomatic, Mild, and Severe Cases. Frontiers in immunology, 11, 3365. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fimmu.2020.610300/full

Carter, M. J., Fish, M., Jennings, A., Doores, K. J., Wellman, P., Seow, J., ... Shankar-Hari, M. (2020). Peripheral Immunophenotypes in Children with Multisystem Inflammatory Syndrome Associated with SARS-CoV-2 Infection. Nature Medicine, 26(11), 1701-1707. https://doi.org/10.1038/s41591-020-1054-6.

Centers for Disease Control and Prevention. COVID Data Tracker. https://covid.cdc.gov/covid-data-tracker/#vaccinations. Dostęp 2/6/21.

Centers for Disease Control and Prevention, Prion Diseases. October 9, 2018. https://www.cdc.gov/prions/index.html.

Centers for Disease Control and Prevention (1990). Vaccine Adverse Events Reporting System [baza danych]. Retrieved February 11, 2021 from https://vaers.hhs.gov/about.html.

Chen, W., Yang, B., Li, Z., Wang, P., Chen, Y. & Zhou, H. (2020). Sudden Severe Thrombocytopenia in a Patient in the Recovery Stage of COVID-19. Lancet Haematology 7(8): e624. https://doi.org/10.1016/S2352-3026(20)30175-7.

Cifuentes-Diaz, C., Delaporte, C., Dautréaux,B., Charron, D. & Fardeau, M. (1992) Class II MHC Antigens in Normal Human Skeletal Muscle. Muscle Nerve 15(3): 295-302. https://doi.org/10.1002/mus.880150307.

Classen, J. B. (2021). Review of COVID-19 Vaccines and the Risk of Chronic Adverse Events Including Neurological Degeneration. Journal of Medical-Clinical Research and Reviews 5(4): 1-7. https://foundationforhealthresearch.org/review-of-covid-19-vaccines- and-the-risk-of-chronic-adverse-events/.

Corbett, K. S., Edwards, D.K., Leist, S. R., Abiona, O. M., Boyoglu-Barnum, S., Gillespie, R. A. ... Graham, B. S. (2020) SARS-CoV-2 mRNA Vaccine Design Enabled by Prototype Pathogen Preparedness. Nature 586(7830): 567-571. https://doi.org/10.1038/s41586-020-2622-0.

Danielsson, R. & Eriksson, H. (2021, 7 stycznia). Adiuwanty aluminiowe w szczepionkach - sposób na modulację odpowiedzi immunologicznej. Seminars in Cell & Developmental Biology. (Epub ahead of print) https://doi.org/10.1016/j.semcdb.2020.12.008.

Decock, M, Stanga, S., Octave, J.-N., Dewachter, I., Smith, S. O., Constantinescu, S. N., and Kienlen-Campard, P. (2016). Glycines from the APP GXXXG/GXXXA Trans- membrane Motifs Promote Formation of Pathogenic A Oligomers in Cells. Frontiers in Aging Neuroscience 8: 107. https://doi.org/10.3389/fnagi.2016.00107.

Dicks, M. D. J., Spencer, A. J., Edwards, N. J., Wadell, G., Bojang, %K., Gilbert, S.C., ... Cottingham, M. G. (2012). A Novel Chimpanzee Adenovirus Vector with Low Human Seroprevalence: Improved Systems for Vector Derivation and Comparative Immunogenicity. PLoS ONE 7(7): e40385. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0040385.

Doshi, P. (2020). Czy szczepionki COVID-19 uratują życie? Current Trials Aren't Designed to Tell Us. BMJ 371: m4037. https://doi.org/10.1136/bmj.m4037.

Doshi, P. (2021a). Peter Doshi: Szczepionki Pfizer i Moderna o "95% skuteczności" - potrzebujemy więcej szczegółów i surowych danych. BMJ blog. Dostęp 02/20/2021. https://blogs.bmj.com/bmj/2021/01/04/peter-doshi-pfizer-and-modernas-95-effective-vaccines-we-need-more-details-and-the-raw-data/

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Strona | 435

Doshi, P. (2021b). Wyjaśnienie: Szczepionki Pfizer i Moderna o "95% skuteczności" -- Potrzebujemy więcej szczegółów i surowych danych. BMJ blog. Dostęp 02/20/21. https://blogs.bmj.com/bmj/2021/02/05/clarification-pfizer-and-modernas-95-effective-vaccines-we-need-more-details-and-the-raw-data/

Ehrenfeld, M., Tincani, A., Andreoli, L., Cattalini, M., Greenbaum, A., Kanduc, D. ... Shoenfeld, Y. (2020). COVID-19 and Autoimmunity. Autoimmunity Reviews 19(8): 102597. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7289100/

EMA Public Assessment Report on Pfizer-BioNTech Vaccine. (2020). Accessed 5/2/21. https://www.documentcloud.org/documents/20516010-ema-assessment-report-12-21-2020#document/p35/a2023027

Eroshenko, N., Gill, T., Keaveney, M. K., Church, G. M., Trevejo, J. M. & Rajaniemi, H. (2020). Implications of Antibody-dependent Enhancement of Infection for SARS-CoV-2 Countermeasures. Nature Biotechnology 38(7): 789-791. https://doi.org/10.1038/s41587-020-0577-1.

Europejska Agencja Leków. Sprawozdanie z oceny Komitetu ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP). COVID-19 Vaccine Moderna. Nazwa zwyczajowa: COVID-19 mRNA Vaccine (nucleoside-modified) Procedura. Nr EMEA/H/C/005791/0000. 11 marca 2021. s. 47. https://www.ema.europa.eu/en/documents/assessment-report/covid-19-vaccine-moderna-epar-public-assessment-report_en.pdf

Firdessa-Fite, R. & Creusot, R. J. (2020). Nanoparticles versus Dendritic Cells as Vehicles to Deliver mRNA Encoding Multiple Epitopes for Immunotherapy. Molecular Therapy: Methods & Clinical Development 16: 50-62. https://doi.org/10.1016/j.omtm.2019.10.015.

Franke, C., Ferse, C., Kreye, J., Reincke, S. M., Sanchez-Sendin, E., Rocco, A., ... & Pruess, H. (2021). High Frequency of Cerebrospinal Fluid Autoantibodies in COVID-19 Patients with Neurological Symptoms. Brain, Behavior, and Immunity 93: 415-419. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2020.12.022.

Fujiwara, Y., Wada, K. & Kabuta, T. (2017). Lysosomal Degradation of Intracellular Nucleic Acids -- Multiple Autophagic Pathways. The Journal of Biochemistry 161(2): 145-154. https://doi.org/10.1093/jb/mvw085.

Furer, V., Zisman, D., Kibari, A., Rimar, D., Paran, Y., & Elkayam, O. (2021). Herpes zoster Following BNT162b2 mRNA Covid-19 Vaccination in Patients with Autoimmune Inflammatory Rheumatic Diseases: a Case Series. Rheumatology keab345. April 12 [Epub ahead of print] https://doi.org/10.1093/rheumatology/keab345.

Galeotti, C., & Bayry, J. (2020). Autoimmune and Inflammatory Diseases following COVID-19. Nature Reviews Rheumatology, 16(8), 413-414. https://doi.org/10.1038/s41584-020-0448-7.

Gallie, D. R., (1991) The Cap and Poly(A) Tail Function Synergistically to Regulate mRNA Translational Efficiency. Genes & Development 5: 2108-2116. https://doi.org/10.1101/gad.5.11.2108.

Ganson, N. J., Povsic, T. J., Sullenger, B. A., Alexander, J. H., Zelenkofske, S. L., ... Hershfield, M. S. (2016). Pre-existing Anti-Polyethylene Glycol Antibody Linked to First-Exposure Allergic Reactions to Pegnivacogin, A PEGylated RNA Aptamer. Journal of Allergy and Clinical Immunology 137(5): 1610-1613. https://doi.org/10.1016/j.jaci.2015.10.034.

Garvey, L. H., & Nasser, S. (2020, 17 grudnia) Allergic Reactions to the First COVID-19 Vaccine: is Polyethylene Glycol (PEG) the Culprit? British Journal of Anaesthesia. Epub ahead of print. https://doi.org/10.1016/j.bja.2020.12.020.

Gao, Z., Xu, Y., Sun, C., Wang, X., Guo, Y., Qiu, S., & Ma, K. (2020). A systematic review of asymptomatic infections with COVID-19. Journal of Microbiology, Immunology and Infection 54(1): 12-16. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1684118220301134.

Gao, Z. W., Zhang, H. Z., Liu, C., & Dong, K. (2021). Autoprzeciwciała w COVID-19: Frequency and Function. Autoimmune Reviews 20(3): 102754. https://doi.org/10.1016/j.autrev.2021.102754.

Geuking, M. B., Weber, J., Dewannieux, M., Gorelik, E., Heidmann, T., Hengartner, H., ... Hangartner, L. (2009). Recombination of Retrotransposon and Exogenous RNA Virus Results in Nonretroviral cDNA Integration. Science 323(5912): 393-6. https://doi.org/10.1126/science.1167375.

Goddek, S. (2020). Vitamin D3 and K2 and Their Potential Contribution to Reducing the COVID-19 Mortality Rate. International Journal of Infectious Diseases 99: 286-290. https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.07.080.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 436

Gordon, J. W., Scangos, G. A., Plotkin, D. J., Barbosa, J. A. & Ruddle, F.H. (1980). Genetic Transformation of Mouse Embryos by Microinjection of Purified DNA. Proceedings of the National Academy of Sciences USA.77: 7380-84. https://doi.org/10.1073/pnas.77.12.7380.

Grady, D. & Mazzei, P. (2021). Śmierć lekarza po szczepionce COVID jest przedmiotem dochodzenia. New York Times Jan. 12. https://www.nytimes.com/2021/01/12/health/covid-vaccine-death.html.

Grady, D. (2021). A Few Covid Vaccine Recipients Developed a Rare Blood Disorder. New York Times Feb. 8. https://www.nytimes.com/2021/02/08/health/immune-thrombocytopenia-covid-vaccine-blood.html.

Haidere, M. F., Ratan, Z. A., Nowroz, S., Zaman, S. B., Jung, Y. J., Hosseinzadeh, H., & Cho, J. Y. (2021). Szczepionka COVID-19: Critical Questions with Complicated Answers. Biomolecules & therapeutics, 29(1), 1. https://doi.org/10.4062/biomolther.2020.178.

Hamad, I., Hunter, A. C., Szebeni, J. & Moghimi, S. M. (2008). Poly (Ethylene Glycol)s Generate Complement Activation Products in Human Serum through Increased Alternative Pathway Turnover and a MASP-2-Dependent Process. Molecular immunology 46(2): 225-232. https://doi.org/10.1016/j.molimm.2008.08.276.

Hawkes, R. A. (1964). Enhancement of the Infectivity of Arboviruses by Specific Antisera Produced in Domestic Fowls. Australian Journal of Experimental Biology and Medical Science 42(4): 465-482. https://doi.org/10.1038/icb.1964.44.

Ho, W., Gao, M.,Li, F., Li, J., Zhang, X.-Q. & Xu, X. (2021, 18 stycznia). Next-Generation Vaccines: Nanoparticle-Mediated DNA and mRNA Delivery. Advanced Healthcare Materials 10(8): e2001812. https://doi.org/10.1002/adhm.202001812.

Hong, L., Wang, Z., Wei, X., Shi, J. & Li, C. (2020). Antibodies Against Polyethylene Glycol in Human Blood: A Literature Review. Journal of Pharmacological and Toxicological Methods 102: 106678. https://doi.org/10.1016/j.vascn.2020.106678.

Hubert, B. Reverse Engineering the source code of the BioNTech/Pfizer SARS-CoV-2 Vaccine. Dec. 25, 2020. https://berthub.eu/articles/posts/reverse-engineering-source-code-of-the-biontech-pfizer-vaccine/

Idrees D, Kumar V. SARS-CoV-2 spike protein interactions with amyloidogenic proteins: Potential clues to Neurodegeneration. Biochemical and Biophysical Re- search Com- munications. 2021; 554: 94-98. https://www.doi.org/10.1016/j.bbrc.2021.03.100.

Jackson, L. A., Anderson, E. J., Rouphael, N. G., Roberts, P. C., Makhene, M., Coler, R. N. .... Beigel, J. H. (2020). An mRNA Vaccine against SARS-CoV-2 Preliminary Report. The New England Journal of Medicine 383: 1920-31. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2022483.

Jacobs, J. & Armstrong, D. (2020, April 29) Trump's `Operation Warp Speed' Aims to Rush Coronavirus Vaccine Bloomberg. Retreived February 11 from https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-29/trump-s-operation-warp-speed-aims-to-rush-coronavirus-vaccine.

Jaenisch R. (1976). Germ Line Integration and Mendelian Transmission of the Exogenous Moloney Leukemia Virus. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 73: 1260-1264. https://doi.org/10.1073/pnas.73.4.1260.

Jansen, A. J. G., Spaan, T., Low, H. Z., Di Iorio D., van den Brand, J., Malte Tieke, M., ... van der Vries, E. (2020). Influenza-Induced Thrombocytopenia is Dependent on the Subtype and Sialoglycan Receptor and Increases with Virus Pathogenicity. Blood Advances 4(13): 2967-2978. https://doi.org/10.1182/bloodadvances.2020001640.

Jiang, Y., Arase, N., Kohyama, M., Hirayasu, K., Suenaga, T., Jin, H., ... Hisashi Arase , H. (2013) Transport of Misfolded Endoplasmic Reticulum Proteins to the Cell Surface by MHC Class II Molecules. International Immunology 25(4): 235-246. https://doi.org/10.1093/intimm/dxs155

Kaeser, G. E. & Chun, J. (2020). Mosaic Somatic Gene Recombination as a Potentially Unifying Hypothesis for Alzheimers Disease. Frontiers in Genetics 11: 390. https://doi.org/10.3389/fgene.2020.00390.

Kakarla, R., Hur, J., Kim, Y. J., Kim, J., and Chwae, Y.-J. (2020). Apoptotic Cell- derived Exosomes: Messages from Dying Cells. Experimental & Molecular Medicine 52: 16 https://www.doi.org/10.1038/s12276-019-0362-8.

Karikó, K., Muramatsu, H., Welsh, F. A., Ludwig, J., Kato, H., Akira, S. & Weissman, D. (2008). Incorporation of Pseudouridine Into mRNA Yields Superior Nonimmunogenic Vector With Increased Translational Capacity and

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 437

Biologiczna stabilność. Molecular Therapy 16(11): 1833-1840. https://doi.org/10.1038/mt.2008.200.

Kelso, J. M. (2021) Anaphylactic Reactions to Novel mRNA SARS-CoV-2/COVID-19 Vaccines. Vaccine 39(6): 865-867. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2020.12.084.

Kemp, S. A., Collier, D. A. Datir, R. P., Ferreira, I. A. T. M. Gayed, S., Jahun, A. ... Gupta, R. K. (2021) SARS-CoV-2 Evolution during Treatment of Chronic Infection. Nature 2021 Apr;592(7853):277-282. https://doi.org/10.1038/s41586-021-03291-y.

Khodakaram-Tafti, A. & Farjanikish, G. H. (2017) Persistent Bovine Viral Diarrhea Virus (BVDV) Infection in Cattle Herds. Iranian Journal of Veterinary Research, Shiraz University 18(3): 154-163. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5674437/.

Kosuri, S. & Church, G. M., Large-Scale de Novo DNA Synthesis: Technologies and Applications. Nature Methods 2014; 11 (5): 499-507. https://doi.org/10.1038/nmeth.2918.

Koupenova, M., Corkrey, H. A., Vitseva, O., Manni, G., Pang, C. J., Clancy, L. ... Freedman, J. E. (2019). The Role of Platelets in Mediating a Response to Human Influenza Infection. Nature Communications 2019;10: 1780. https://doi.org/10.1038/s41467-019-09607-x.

Kozma, G. T., Mészáros, T., Vashegyi, I., Fülöp, T., Örfi, E., Dézsi, L., ... Szebeni, J. (2019). Pseudoanafilaksja na liposomy powlekane glikolem polietylenowym (PEG): Roles of Anti-PEG IgM and Complement Activation in a Porcine Model of Human Infusion Reactions. ACS Nano 13(8): 9315-9324. https://doi.org/10.1021/acsnano.9b03942.

Ku, C.-C., Chang, Y.-H., Chien, Y., & Lee, T.-L. (2016). Type I Interferon Inhibits Varicella-zoster Virus Replication by Interfering with the Dynamic Interaction between Mediator and IE62 within Replication Compartments. Cell & Bioscience 6: 21. https://doi.org/10.1186/s13578-016-0086-6.

Kuba, K., Imai, Y., Rao, S., Gao, H., Guo, F., Guan, B. ... Penninger, J. M. (2005). A Crucial Role of Angiotensin Converting Enzyme 2 (ACE2) in SARS Coronavirus-Induced Lung Injury. Natural Medicine 11: 875-879. https://doi.org/10.1038/nm1267.

Kudla, G., Lipiński, L., Caffin, F., Helwak, A., Zylicz, M. (2006) High Guanine and Cytosine Content Increases mRNA Levels in Mammalian Cells. PlOS Biology 4(6): e180. https://doi.org/10.1371/journal.pbio.0040180.

Kullaya, V., de Jonge, M. E., Langereis, J. D., van der Gaast-de Jongh, C. E., Büll, C., Adema, G. J. ... van der Ven, A. J. (2018). Desialylation of Platelets by Pneumococcal Neuraminidase A Induces ADP-Dependent Platelet Hyperreactivity. Infection and Immunity 86(10): e00213-18. https://doi.org/10.1128/IAI.00213-18.

Lambrecht, B. N., Kool, M., Willart, M. A. M. & Hammad, H. (2009). Mechanism of Action of Clinically Approved Adjuvants. Current opinion in immunology 21.1 (2009): 23-29. https://doi.org/10.1016/j.coi.2009.01.004.

Lazzaro, S., Giovani, C., Mangiavacchi, S., Magini,D., Maione, D., Baudner, B., ... Buonsanti, C. (2015). CD8 T-cell Priming upon mRNA Vaccination is Restricted to Bone-marrow-derived Antigen-presenting Cells and May Involve Antigen Transfer from Myocytes. Immunology 146: 312-326. https://doi.org/10.1111/imm.12505.

Michael Klompas, Steve Bernstein, and Harvard Pilgrim Health Care, Inc. 2010. "Electronic Support for Public Health-Vaccine Adverse Event Reporting System (ESP-VAERS). Rockville, MD: Harvard Pilgrim Health Care, Inc. https://healthit.ahrq.gov/sites/default/files/docs/publication/r18hs017045-lazarus-final-report-2011.pdf.

Lederer, K., Castaño, D., Gómez Atria, D., Oguin T. H., III, Wang, S., Manzoni, T. B., ... (2020).SARS-CoV-2 mRNA Vaccines Fosterent Antigen-Specific Germinal Center Responses Associated with Neutralizing Antibody Generation.Immunity 53: 1281-1295. https://doi.org/10.1016/j.immuni.2020.11.009.

Lee, S. H., Cha, J. M., Lee, J. I., Joo, K. R., Shin, H. P., Baek, I. H. ... Cho, J. L. (2015). Anaphylactic Shock Caused by Ingestion of Polyethylene Glycol. Intestinal research 13(1): 90-94. https://doi.org/10.5217/ir.2015.13.1.90.

Lee, W. S., Wheatley, A. K., Kent, S. J. & DeKosky, B. J. (2020). Antibody-Dependent Enhancement and SARS-CoV-2 Vaccines and Therapies. Nature Microbiology 5(10): 1185-1191. https://doi.org/10.1038/s41564-020-00789-5.

Lema Tomé, C. M., Tyson, T., Rey, N. L., Grathwohl, S., Britschgi, M. and Brundin, P. (2013). Inflammation and α-Synuclein Prion-like Behavior in Parkinson's Disease - Is There a Link? Molecular Neurobiology 47: 561-574. https://www.doi.org/10.1007/s12035-012-8267-8.

Lesbats, P., Engelman, A. N. & Cherepanov, P. (2016). Retrowirusowa integracja DNA. Chemical Reviews 2016 116(20):

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 438.

12730012757. https://doi.org/10.1021/acs.chemrev.6b00125.

Liang, J., Zhu, H., Wang, X., Jing, B., Li, Z., Xia, X. ... Sun, B. (2020). Adiuwanty dla szczepionek przeciwko koronawirusom. Frontiers in Immunology 11: 2896. https://doi.org/10.3389/fimmu.2020.589833.

Lila, A. S., Shimizu, A. T. & Ishida, T. (2018). PEGylation and Anti-PEG Antibodies. Engineering of Biomaterials for Drug Delivery Systems. Woodhead Publishing 51-68. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-101750-0.00003-9.

Limanaqi, F., Letizia Busceti, C., Biagioni, F., Lazzeri, G., Forte, M., Schiavon, S. ... Fornai, F. (2020). Cell Clearing Systems as Targets of Polyphenols in Viral Infections: Potential Implications for COVID-19 Pathogenesis. Antioxidants 9: 1105. https://doi.org/10.3390/antiox9111105.

Lindsay, K. E., Bhosle, S. M., Zurla, C., Beyersdorf, J., Rogers, K. A., Vanover D. & Xiao, P. (2019). Visualization of Early Events in mRNA Vaccine Delivery in Non-Human Primates via PET-CT and Near-Infrared Imaging. Nature Biomedical Engineering 3: 371-380. https://doi.org/10.1038/s41551-019-0378-3.

Lipp, E., von Felten, A., Sax, H., Mller, D. & Berchtold, P. (1998). Antibodies Against Platelet Glycoproteins and Antiphospholipid Antibodies in Autoimmune Thrombocytopenia. European Journal of Haematology 60(5): 283-8. https://doi.org/10.1111/j.1600-0609.1998.tb01041.x.

Liu, L., Wei, Q., Lin, Q., Fang, J., Wang, H., Kwok, H., ... Chen, Z. (2019). Anti-spike IgG Causes Severe Acute Lung Injury by Skewing Macrophage Responses during Acute SARS-CoV Infection. JCI Insight 4(4): e123158. https://doi.org/10.1172/jci.insight.123158.

Liu, M. A. (2019). A Comparison of Plasmid DNA and mRNA as Vaccine Technologies (Porównanie plazmidowego DNA i mRNA jako technologii szczepionek). Vaccines (Basel) 7(2): 37. https://doi.org/10.3390/vaccines7020037.

Liu, S., Hossinger, A., Gbbels, S., and Ina M. Vorberga, I. M. (2017). Prions on the Run: How Extracellular Vesicles Serve as Delivery Vehicles for Self-templating Protein Aggregates. Prion 11(2): 98-112. https://www.doi.org/10.1080/19336896.2017.1306162.

Liu, Y., Liu, J., Xia, H., Zhang, X., Fontes-Garfias, C. R., Swanson, K. A. ... Shi, P.-Y. (2021). Neutralizing Activity of BNT162b2-Elicited Serum. N Engl J Med 384: 1466-1468. https://doi.org/10.1056/NEJMc2102017.

Louis, N., Evelegh, C., Graham, F. L. (1997) Cloning and Sequencing of the Cellular-Viral Junctions from the Human Adenovirus Type 5 Transformed 293 Cell Line. Virology 233: 423-429. https://doi.org/10.1006/viro.1997.8597.

Lu, J., Lu, G., Tan, S., Xia, J., Xiong, H., Yu, X. ... Lin, J. (2020). A COVID-19 mRNA Vaccine Encoding SARS-CoV-2 Virus-like Particles Induces a Strong Antiviral-like Immune Response in Mice. Cell Research 30: 936-939. https://doi.org/10.1038/s41422-020-00392-7.

Lu, L., Li, J., Moussaoui, M. & Boix, E. (2018). Immune Modulation by Human Secreted RNases at the Extracellular Space (Modulacja immunologiczna przez ludzkie wydzielane RNazy w przestrzeni pozakomórkowej). Frontiers in Immunology 9: 1012. https://doi.org/10.3389/fimmu.2018.01012.

Lu, L. L., Suscovich, T. J., Fortune, S. M. & Alter G. (2018b). Beyond Binding: Antibody Effector Functions in Infectious Diseases (Funkcje efektorowe przeciwciał w chorobach zakaźnych). Nature Reviews Immunology18(1): 46-61. https://doi.org/10.1038/nri.2017.106.

Lucchetti, D., Santini, G., Perelli, L., Ricciardi-Tenore, C., Colella, F., Mores, N., ... Montuschi, P. (2021). Detection and Characterization of Extracellular Vesicles in Exhaled Breath Condensate and Sputum of COPD and Severe Asthma Patients. European Respiratory Journal Apr 1; 2003024. [Epub ahead of print]. https://www.doi.org/10.1183/13993003.03024-2020.

Luganini, A. & Gribaudo, G. (2020). Retroviruses of the Human Virobiota: The Recycling of Viral Genes and the Resulting Advantages for Human Hosts During Evolution. Frontiers in Microbiology 11: 1140. https://doi.org/10.3389/fmicb.2020.01140.

Lyons-Weiler, J. (2020). Pathogenic Priming Likely Contributes to Serious and Critical Illness and Mortality in COVID-19 via Autoimmunity. Journal of Translational Autoimmunity 3: 100051. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2589909020300186.

Mahose, E. (2021) Covid-19: Booster Dose will be Needed in Autumn to Avoid Winter Surge, Says Government Adviser. BMJ 372: n664. https://doi.org/10.1136/bmj.n664.

Marino, M., Scuderi, F., Provenzano, C. & Bartoccioni, E. (2011) Skeletal Muscle Cells: from Local Inflammatory Response to Active Immunity. Gene Therapy 18: 109-116. https://doi.org/10.1038/gt.2010.124.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 439

Matsuno, H., Yudoh, K., Katayama, R., Nakazawa, F., Uzuki, M., Sawai, T., ... Kimura, T. (2002). The Role of TNF-α iin the Pathogenesis of Inflammation and Joint Destruction in Rheumatoid Arthritis (RA): a Study using a Human RA/SCID Mouse Chimera. Rheumatology (Oxford) 41(3): 329-37. https://doi.org/10.1093/rheumatology/41.3.329.

McClintock, B. (1965). Components of Action of the Regulators Spm and Ac. Carnegie Institution of Washington Year Book 64: 527-536. http://repository.cshl.edu/id/eprint/34634/.

McNeil, M. M., Weintraub, E. S., Duffy, J., Sukumaran, L., Jacobsen, S. J., Klein, N. P. .... DeStefano, F. (2016). Risk of Anaphylaxis after Vaccination in Children and Adults (Ryzyko anafilaksji po szczepieniu u dzieci i dorosłych). The Journal of Allergy and Clinical Immunology 137(3): 868-78. https://doi.org/10.1016/j.jaci.2015.07.048.

Mehta, N., Sales, R. M., Babagbemi, K., Levy, A. D., McGrath, A. L., Drotman, M. & Dodelzon. K. (2021). Unilateral axillary Adenopathy in the setting of COVID-19 vaccine. Clinical Imaging 75: 12-15. https://doi.org/10.1016/j.clinimag.2021.01.016.

Mi, S., Lee, X., Li, X., Veldman, G. M., Finnerty, H., Racie, L. ... McCoy, J. M. (2000). Syncytin is a Captive Retroviral Envelope Protein Involved in Human Placental Morphogenesis. Nature 403(6771): 785-9. https://doi.org/10.1038/35001608.

Moderna. mRNA Platform: Enabling Drug Discovery & Development. 2020. https://www.modernatx.com/mrna-technology/mrna-platform-enabling-drug-discovery-development

Mohamed, M., Lila, A. S., Shimizu, T., Alaaeldin, E., Hussein, A., Sarhan, H. A., Szebeni, J. & Ishida, T. (2019).PEGylated Liposomes: Immunological Responses. Science and Technology of Advanced Materials 20(1): 710-724. https://doi.org/10.1080/14686996.2019.1627174.

Morens, D. M. (1994). Antibody-dependent Enhancement of Infection and the Pathogenesis of Viral Disease. Clinical Infectious Diseases 19(3): 500-512, https://doi.org/10.1093/clinids/19.3.500.

Mueller, B. K., Subramaniam, S., and Senes, A. (2014). A Frequent, GxxxG-mediated, Transmembrane Association Motif is Optimized for the Formation of Interhelical Cα-H Hydrogen Bonds. PNAS E888-E895. Proceedings of the Natural Academy of Sciences USA 111(10): E888-95. https://doi.org/10.1073/pnas.1319944111.

National Institutes of Health (11 grudnia 2020 r.). NIH-Moderna COVID-19 Vaccine Shows Promising Interim. Results. NIH Record Vol. LXXII, No. 25. Pozyskano 27 stycznia 2021 r. z https://nihrecord.nih.gov/2020/12/11/nih-moderna-covid-19-vaccine-shows-promising-interim-results.

Navarra, A., Albani, E., Castellano, S., Arruzzolo L., & Levi-Setti P. E. (2020). Coronavirus Disease-19 Infection: Implications on Male Fertility and Reproduction. Frontiers in Physiology 11: 574761. https://www.doi.org/10.3389/fphys.2020.574761.

Ndeupen, S., Qin, Z., Jacobsen, S., Estanbouli, H., Bouteau, A., & Igyártó, B.Z. (2021) The mRNA-LNP Platform's Lipid Nanoparticle Component Used in Preclinical Vaccine Studies is Highly Inflammatory. bioRxiv 2021.03.04.430128. https://doi.org/10.1101/2021.03.04.430128.

Norling, K., Bernasconi, V., Hernández, V. A., Parveen, N., Edwards, K., Lycke, N. Y. ... Bally. M. (2019). Gel Phase 1,2-Distearoyl-sn-glycero-3-phosphocholine-Based Liposomes Are Superior to Fluid Phase Liposomes at Augmenting Both Antigen Presentation on Major Histocompatibility Complex Class II and Costimulatory Molecule Display by Dendritic Cells in Vitro. ACS Infectious Diseases 5(11): 1867-1878. https://doi.org/10.1021/acsinfecdis.9b00189.

Oller, J. W., Jr. (2010). The Antithesis of Entropy: Biosemiotic Communication from Genetics to Human Language with Special Emphasis on the Immune Systems. Entropia 12: 631-705. https://www.doi.org/10.3390/e12040631.

Palucka, A. K., Blanck, J. P., Bennett, L., Pascual, V,, Banchereau, J. (2005) Cross-regulation of TNF and IFN-α in Autoimmune Diseases. Proceedings of the National Academy of Sciences USA 102: 3372-3377. https://doi.org/10.1073/pnas.0408506102.

Pellionisz, A. J. (2012). Dekada fraktogenów: From Discovery to Utility - Proofs of Concept Open Genome-Based Clinical Applications. International Journal of Systemics, Cybernetics and Informatics 12-02: 17-28. http://www.junkdna.com/pellionisz_decade_of_fractogene.pdf.

Peron, J. P. S. & Nakaya, H. (2020). Susceptibility of the Elderly to SARS-CoV-2 Infection: ACE-2 Overexpression, Shedding, and Antibody-dependent Enhancement (ADE). Clinics (Sao Paulo) 75: e1912.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 440.

https://doi.org/10.6061/clinics/2020/e1912.

Pittoggi, C., Beraldi, R., Sciamanna, I., Barberi, L., Giordano, R., Magnano, A. R.& Spadafora C (2006). Generation of Biologically Active Retro-genes upon Interaction of Mouse Spermatozoa with Exogenous DNA. Molecular Reproduction and Development 73(10): 1239-46. https://doi.org/10.1002/mrd.20550.

Povsic, T. J., Lawrence, M. G., Lincoff, A. M., Mehran, R., Rusconi, C. P. .... REGULATE-PCI Investigators. (2016). Pre-existing Anti-PEG Antibodies are Associated with Severe Immediate Allergic Reactions to Pegnivacogin, a PEGylated Aptamer. Journal of Allergy and Clinical Immunology 138(6): 1712-1715. https://doi.org/10.1016/j.jaci.2016.04.058.

Pray, L. (2008) Transpozony, czyli skaczące geny: Not Junk DNA? Nature Education 1(1): 32. https://www.nature.com/scitable/topicpage/transposons-or-jumping-genes-not-junk-dna-1211/.

Prusiner, S. B. (1982). Novel proteinaceous infectious particles cause scrapie Science 216(4542): 136-44. https://www.doi.org/10.1126/science.6801762.

Puga, I., Cols, M., Barra, C. M., He, B., Cassis, L., Gentile, M. ... Cerutti, A. (2011). B Cell-helper Neutrophils Stimulate the Diversification and Production of Immunoglobulin in the Marginal Zone of the Spleen. Natural Immunology 13(2): 170-80. https://doi.org/10.1038/ni.2194.

Pushparajah, D., Jimeneza, S., Wong, S., Alattas, H., Nafissi, N. & Slavcev, R. A. (2021) Advances in Gene-Based Vaccine Platforms to Address the COVID-19 Pandemic. Advanced Drug Delivery Reviews 170: 113-141. https://doi.org/10.1016/j.addr.2021.01.003.

Rico-Campà, A., Martínez-González, M. A., Alvarez-Alvarez, I., de Deus Mendonça, R., de la Fuente-Arrillaga, C., Gómez-Donoso, C. & Bes-Rastrollo, M. (2019). Association Between Consumption of Ultra-Processed Foods and All Cause Mortality: SUN Prospective Cohort Study. Journal of Infection and Public Health 13(10): 1373-1380. https://doi.org/10.1016/j.jiph.2020.06.021.

Rocha, E. P. C. & Danchin, A (2002) Base Composition Bias Might Result from Competition for Metabolic

Sarohan, A. R. (2020). COVID-19: Endogenous Retinoic Acid Theory and Retinoic Acid Depletion Syndrome. Medical Hypotheses 144: 110250. https://www.doi.org/10.1016/j.mehy.2020.110250.

Schiaffino, M. T., Di Natale, M., García-Martínez, E., Navarro, J., Muñoz-Blanco, J. L., Demelo-Rodríguez, P., & Sánchez-Mateos, P. (2020). Immunoserologic Detection and Diagnostic Relevance of Cross-reactive Autoantibodies in Coronavirus Disease 2019 Patients. The Journal of Infectious Diseases, 222(9), 1439-1443. https://doi.org/10.1093/infdis/jiaa485.

Schlake, T., Thess, A., Fotin-Mleczek, M. & Kallen, K.-J. (2012). Developing mRNA-vaccine technologies, RNA Biology 9: 1319-1330. https://doi.org/10.4161/rna.22269.

Sellaturay, P., Nasser, S., & Ewan, P. (2020). Polyethylene Glycol (PEG)-Induced Anaphylactic Reaction During Bowel Preparation. ACG Case Reports Journal 2(4) 216-217. https://doi.org/10.14309/crj.2015.63.

Sellaturay, P., Nasser, S., & Ewan, P. (2020). Polyethylene Glycol-Induced Systemic Allergic Reactions (Anaphylaxis). The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice 9(2): 670-675. https://doi.org/10.1016/j.jaip.2020.09.029.

Shaw, C.A. (2021). The Age of COVID-19: Fear, Loathing, and the New Normal. International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 1: 98-142. https://ijvtpr.com/index.php/IJVTPR/article/view/11.

Shukla, R., Ramasamy, V., Shanmugam, R. K., Ahuja, R. & Khanna, N. (2020). Antibody-Dependent Enhancement: A Challenge for Developing a Safe Dengue Vaccine. Frontiers in Cellular and Infection Microbiology 10: 572681. https://doi.org/10.3389/fcimb.2020.572681.

Slimani, Y., Abbassi, R., El Fatoiki, F. Z., Barrou, L., & Chiheb, S. (2021). Systemic Lupus Erythematosus and Varicella-Like Rash following COVID-19 in a Previously Healthy Patient. Journal of Medical Virology 93(2): 1184-1187. https://doi.org/10.1002/jmv.26513.

Steele, E. J., Gorczynski, R. M., Lindley, R. A., Liu, Y., Temple, R., Tokoro, G., ... Wickramasinghe, , N. C. (2019). Lamarck and Panspermia - On the Efficient Spread of Living Systems Throughout the Cosmos. Progress in Biophysics and Molecular Biology 149: 10-32. https://doi.org/10.1016/j.pbiomolbio.2019.08.010.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 441

Steiner, J. A., Angot, E., and Brundin, P. (2011). A Deadly Spread: Cellular Mechanisms of α-Synuclein Transfer. Cell Death and Differentiation 18: 1425-1433. https://www.doi.org/10.1038/cdd.2011.53.

Stokes, A., Pion, J., Binazon, O., Laffont, B., Bigras, M., Dubois, G. ... Rodriguez L.-A. (2020). Nonclinical Safety Assessment of Repeated Administration and Biodistribution of a Novel Rabies Self-amplifying mRNA Vaccine in Rats. Regulatory Toxicology and Pharmacology 113: 104648. https://doi.org/10.1016/j.yrtph.2020.104648.

Su, J. R., Moro, P. L., Ng, C. S., Lewis, P. W., Said, M. A., & Cano, M.V. (2019). Anaphylaxis after vaccination reported to theVaccine Adverse Event Reporting System, 1990-2016.Journal of Allergy and Clinical Immunology 143(4): 1465-1473. https://doi.org/10.1016/j.jaci.2018.12.1003.

Sun, R.-J. & Shan, N.-N. (2019). Megakaryocytic Dysfunction in Immune Thrombocytopenia is Linked to Autophagy Cancer Cell International 19: 59. https://doi.org/10.1186/s12935-019-0779-0.

Suzuki, Y. J. & Gychka, S. G. (2021). SARS-CoV-2 Spike Protein Elicits Cell Signaling in Human Host Cells: Implications for Possible Consequences of COVID-19 Vaccines. Vaccines 9: 36. https://doi.org/10.3390/vaccines9010036.

Suzuki, Y. J. (2020). The Viral Protein Fragment Theory of COVID-19 Pathogenesis. Medical Hypotheses 144: 110267. https://doi.org/10.1016/j.mehy.2020.110267.

Suzuki, Y. J., Nikolaienko, S. I., Dibrova, V. A., Dibrova, Y. V., Vasylyk, V. M., Novikov, M. Y. ... Gychka, S. G. (2021). SARS-CoV-2 Spike Protein-Mediated Cell Signaling in Lung Vascular Cells. Vascular Pharmacology 137: 106823. https://doi.org/10.1016/j.vph.2020.106823.

Suzuki, Y.J., Nikolaienko, S.I., Dibrova, V.A., Dibrova, Y.V., Vasylyk, V.M., Novikov, M.Y. ... Gychka, S.G. (2020). SARS-CoV-2 Spike Protein-Mediated Cell Signaling in Lung Vascular Cells. Vascular Pharmacology 137: 106823. https://www.doi.org/10.1016/j.vph.2020.106823.

Takada, A., Feldmann, H., Ksiazek, T. G. & Kawaoka, Y. (2003). Antibody-Dependent Enhancement of Ebola Virus Infection. Virology 77(13): 7539-7544. https://doi.org/10.1128/JVI.77.13.7539-7544.2003.

Temin, H. M. i Mizutani, S. (1970). RNA-dependent DNA polymerase in virions of Rous Sarcoma Virus. Nature 226: 1211-3. https://www.doi.org/10.1038/2261211a0.

Tetz, G. i Tetz, V. (2020). SARS-CoV-2 Prion-Like Domains in Spike Proteins Enable Higher Affinity to ACE2. Preprints 2020030422. https://www.doi.org/10.20944/preprints202003.0422.v1.

Tetz, G. and Tetz,V (2018). Prion-like Domains in Eukaryotic Viruses (Domeny podobne do prionów w wirusach eukariotycznych). Scientific Reports 8: 8931. https://doi.org/10.1038/s41598-018-27256-w.

U.S. Department of Health and Human Services, Food and Drug Administration. Centrum Oceny i Badań Biologicznych. (2020, czerwiec) Development and Licensure of Vaccines to Prevent COVID-19 Guidance for Industry. Wyciągane 11 lutego 2021 r. z https://www.fda.gov/regulatory-information/search-fda-guidance-documents/development-and-licensure-vaccines-prevent-covid-19.

Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (2021). Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine EUA Fact Sheet for Healthcare Providers Administering Vaccine (Vaccination Providers). https://www.fda.gov/media/144413

Verma, S., Saksena, S. & Sadri-Ardekani, H. (2020). ACE2 Receptor Expression in Testes: Implications in Coronavirus Disease 2019 Pathogenesis. Biology of Reproduction 103(3): 449-451. https://doi.org/10.1093/biolre/ioaa080.

Vlachoyiannopoulos, P. G., Magira, E., Alexopoulos, H., Jahaj, E., Theophilopoulou, K., Kotanidou, A., & Tzioufas, A. G. (2020). Autoantibodies Related to Systemic Autoimmune Rheumatic Diseases in Severely Illients with COVID-19. Annals of the Rheumatic Diseases 79(12): 1661-1663. http://dx.doi.org/10.1136/annrheumdis-2020-218009.

Vaidya, M. i Sugaya, K (2020). DNA Associated with Circulating Exosomes as a Biomarker for Glioma. Genes 11: 1276. https://www.doi.org/10.3390/genes11111276.

Vojdani, A., & Kharrazian, D. (2020). Potential Antigenic Cross-Reactivity Between SARS-CoV-2 and Human Tissue with a Possible Link to an Increase in Autoimmune Diseases. Clinical Immunology (Orlando, Fla.) 217: 108480. https://doi.org/10.1016/j.clim.2020.108480.

Vojdani, A., Vojdani, E., & Kharrazian, D. (2021). Reaction of Human Monoclonal Antibodies to SARS-CoV-2 Proteins

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 442

Tissue Antigens: Implications for Autoimmune Diseases. Frontiers in Immunology 11: 3679. https://doi.org/10.3389/fimmu.2020.617089.

Wadhwa, A., Aljabbari, A., Lokras, A., Foged, C. & Thakur, A. (2020). Opportunities and Challenges in the Delivery of mRNA-based Vaccines. Pharmaceutics 12(2): 102. https://doi.org/10.3390/pharmaceutics12020102.

Wallukat, G., Hohberger, B., Wenzel, K.,Fürst, J.,Schulze-Rothe, S., Wallukat, A. ... Müller, J. (2021). Functional Autoantibodies against G-protein Coupled Receptors in Patients with Persistent Post-COVID-19 Symptoms. Journal of Translational Autoimmunity 4: 100100. https://doi.org/10.1016/j.jtauto.2021.100100.

Walter, U., Tsiberidou, P., Kersten, M., Storch, A., and Lohle, M. (2018). Atrophy of the Vagus Nerve in Parkinsons Disease Revealed by High-resolution Ultrasonography. Frontiers in Neurology 9:805. https://www.doi.org/10.3389/fneur.2018.00805.

Wan, Y., Shang, J., Sun, S., Tai, W., Chen, J., Geng, Q., ... & Li, F. (2020). Molecular Mechanism for Antibody-Dependent Enhancement of Coronavirus Entry. Journal of virology, 94(5). https://doi.org/10.1128/JVI.02015-19.

Wang, C.-Y., Ma, S., Bi, S.-J., Su,L., Huang, S.-Y. ... Peng, J. (2019). Enhancing Autophagy Protects Platelets in Immune Thrombocytopenia Patients. Ann Transl Med 7(7): 134. https://doi.org/10.21037/atm.2019.03.04.

Wang, Z., Troilo, P. J., Wang, X., Griffiths, T.G. II, Pacchione, S. J., Barnum, A. B., ... Ledwith, B. J. (2004). Detection of integration of plasmid DNA into host genomic DNA following intramuscular injection and electroporation. Gene Therapy 11: 711-721. https://doi.org/10.1038/sj.gt.3302213.

Wang, Z.& Xu, X. (2020). ScRNA-seq Profiling of Human Testes Reveals the Presence of the ACE2 Receptor, a Target for SARS-CoV-2 Infection in Spermatogonia, Leydig and Sertoli Cells. Cells 9: 920. https://doi.org/10.3390/cells9040920.

Weickenmeier, J., Jucker, M., Goriely, A., and Kuhl, E. (2019). A Physics-based Model Explains the Prion-like Features of Neurodegeneration in Alzheimer's Disease, Parkinson's Disease, and Amyotrophic Lateral Sclerosis. Journal of the Mechanics and Physics of Solids 124: 264-281. https://doi.org/10.1016/j.jmps.2018.10.013.

Weiner, A. M. (2002). SINEs i LINEs: Sztuka gryzienia ręki, która cię karmi. Current Opinions in Cell Biology 14(3): 343-50. https://doi.org/10.1016/s0955-0674(02)00338-1.

Wikipedia contributors. (2021, 13 lutego). ELISA. Retrieved February 16, 2021, from Wikipedia, The Free Encyclopedia. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=ELISA&oldid=1006455262.

World Health Organization (2021, January 19). mRNA-1273 Vaccine (Moderna) Against COVID-19 Background Document: Draft Prepared by the Strategic Advisory Group of Experts (SAGE) on Immunization Working Group on COVID-19 vaccines. Nr WHO/2019-nCoV/vaccines/mRNA-1273/2021.1. https://policycommons.net/artifacts/1424630/mrna-1273-vaccine-moderna-against-covid-19-background-document/

Światowa Organizacja Zdrowia. (2021, 14 stycznia). Background document on mRNA vaccine BNT162b2 (Pfizer-BioNTech) against COVID-19. Licencja: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. https://apps.who.int/iris/handle/10665/338671.

Wrapp, D., Wang, N., Corbett, K. S., Goldsmith, J. A., Hsieh, C.-L., Abiona, O. ... Graham, B. S. (2020). Cryo-EM Structure of the 2019-nCoV Spike in the Prefusion Conformation. Science 2020; 367: 1260-3. https://doi.org/10.1126/science.abb2507.

Wu, F., Yan, R., Liu, M., Liu, Z., Wang, Y., Luan, D., ... Huang, J. (2020). Antibody-Dependent Enhancement (ADE) of SARS-CoV-2 Infection in Recovered COVID-19 Patients: Studies Based on Cellular and Structural Biology Analysis. medRxiv preprint. https://doi.org/10.1101/2020.10.08.20209114.

Wylon, K. Sabine Dölle, S., & Margitta Worm, M. (2016). Polyethylene Glycol as a Cause of Anaphylaxis (Glikol polietylenowy jako przyczyna anafilaksji). Allergy, Asthma & Clinical Immunology 12(1): 1-3. https://doi.org/10.1186/s13223-016-0172-7.

Xu, S., Yang, K., Li, R. & Zhang, L. (2020) mRNA Vaccine Era -- Mechanisms, Drug Platform and Clinical Prospection. International Journal of Molecular Science 21(18): 6582. https://doi.org/10.3390/ijms21186582.

Yang, Q. & Lai, S. K. (2015). Anti-PEG Immunity: Emergence, Characteristics, and Unaddressed Questions. Wiley Interdisciplinary Reviews: Nanomedicine and Nanobiotechnology 7(5): 655-677.

International Journal of Vaccine Theory, Practice, and Research 2(1), May 10, 2021 Page | 443.

https://doi.org/10.1002/wnan.1339.

Young, R., Bekele, T., Gunn, A., Chapman, N., Chowdhary, V., Corrigan, K., ... Yamey, G. (2018). Developing New Health Technologies for Neglected Diseases: A Pipeline Portfolio Review and Cost Model. Gates Open Res 2:23. https://doi.org/10.12688/gatesopenres.12817.2.

Zaman, M. (2021). Nadchodzą kolejne dawki przypominające szczepionki COVID - oto co należy wiedzieć. https://www.msn.com/en-us/health/medical/covid-vaccine-booster-shots-are-coming-here-s-what-to-know/ar-BB1foY4s. Dostęp 5/1/2021.

Zamani, B., Moeini Taba, S.-M. & Shayestehpour, M. (2021). Systemic Lupus Erythematosus Manifestation following COVID-19: A Case Report. Journal of Medical Case Reports 15(1): 1-4. https://doi.org/10.1186/s13256-020-02582-8.

Zeng, C., Zhang, C, Walker, P. G. & Dong, Y. (2020). Formulation and Delivery Technologies for mRNA Vaccines. Current Topics in Microbiology and Immunology June 2. [Epub ahead of print]. https://doi.org/10.1007/82_2020_217.

Zhang, L., Richards, A., Barrasa, M, I., Hughes, S. H., Young, R. A. & Jaenisch, R. (2021). Reverse-transcribed SARS-CoV-2 RNA can Integrate into the Genome of Cultured Human Cells and can be Expressed in Patient-derived Tissues. Proceedings of the National Academy of Sciences 118(21): e2105968118. https://doi.org/10.1073/pnas.2105968118.

Zhang, X. W. & Yap, Y. L. (2004). The 3D Structure Analysis of SARS-CoV S1 Protein Reveals a Link to Influenza Virus Neuraminidase and Implications for Drug and Antibody Discovery. Theochemistry 681(1): 137-141. https://doi.org/10.1016/j.theochem.2004.04.065.

Zhou, Z.-H., Stone, C. A., Jr, Jakubovic, B., Phillips, E. J., Sussman, G., Park, J.-M.. ... Kozlowski, S. (2020). Anti-PEG IgE in Anaphylaxis Associated with Polyethylene Glycol. The Journal of Allergy and Clinical Immunology in Practice ;9(4): 1731-1733.e3. https://doi.org/10.1016/j.jaip.2020.11.011.

Zimmer, C., Corum, J., Wee, S.-L. Coronavirus Vaccine Tracker. New York Times. Uaktualnione 28 stycznia 2021. https://www.nytimes.com/interactive/2020/science/coronavirus-vaccine-tracker.html.

Zuo, Y., Estes, S. K., Ali, R. A., Gandhi, A. A., Yalavarthi, S., Shi, H., ... & Knight, J. S. (2020). Prothrombotic Autoantibodies in Serum from Patients Hospitalized with COVID-19. Science Translational Medicine, 12(570): eabd3876. https://doi.org/10.1126/scitranslmed.abd3876.

Zastrzeżenia prawne

Informacje zawarte na stronie internetowej i w IJVTPR nie są przeznaczone do diagnozowania, zalecania leczenia, zapobiegania lub leczenia jakichkolwiek ludzkich schorzeń lub procedur medycznych, które mogą być w jakikolwiek sposób przywoływane. Użytkownicy i czytelnicy, którzy mogą być rodzicami, opiekunami, opiekunami, klinicystami lub krewnymi osób dotkniętych jakimikolwiek chorobliwymi stanami, procedurami lub protokołami, o których może być mowa, muszą kierować się własnym osądem dotyczącym konkretnych zastosowań. Autorzy, redaktorzy i osoby związane w jakikolwiek sposób z witryną internetową i/lub czasopismem zrzekają się wszelkiej odpowiedzialności wobec jakiejkolwiek osoby lub podmiotu za jakiekolwiek szkody, straty finansowe, obrażenia fizyczne lub inne kary, które mogą wynikać z jakiegokolwiek wykorzystania lub zastosowania w jakimkolwiek kontekście informacji, wniosków, wyników badań, opinii, błędów lub jakichkolwiek stwierdzeń zawartych na stronie internetowej lub w IJVTPR. Prezentowany materiał jest swobodnie oferowany wszystkim użytkownikom, którzy mogą zainteresować się jego zbadaniem, ale to, w jaki sposób zdecydują się oni zastosować jakąkolwiek jego część, jest wyłączną odpowiedzialnością oglądającego/użytkownika. Jeśli materiał jest cytowany lub przedrukowywany, użytkownicy są proszeni o podanie źródła/autora i dostosowanie się do niekomercyjnych, bez pochodnych, wymagań licencji Creative Commons License 4.0 NC ND.

Szukaj na tym blogu

O zdrowiu

Szczepionki gorsze niż choroba?

Komentarze

Prześlij komentarz